 |
|||||
|
|
|||||
|
|
FİNANSAL PLANLAMA
SÜRECİNE KATKISI AÇISINDAN THE ANALYSIS OF PRODUCTION METHODS BY MEANS OF EXPERT SYSTEMS IN TERMS OF THEIR CONTRIBUTIONS TO FINANCIAL PLANNING PROCESS AND A APPLICATION
ÖZET: Bu makalede, üretim işleminin bütünleşik yapılarda ve bilgisayar ortamında uygulanması sonucunda, finansal planlama süreçlerinin etkinliğinin artırılmasına yönelik bir model önerilmiştir. Günümüzde kıt kaynakların daha rasyonel yönetilebilmesi ihtiyacı modern üretim tekniklerinin gelişmesine sebep olmuştur. Bu tekniklerin etkin bir şekilde uygulanmasında, uzman sistemler arzu edilen performansa ulaşmada önemli rol oynayacaktır. Anahtar Kelimeler : Finans, üretim, uzman sistem ABSTRACT: In this study a production model has been suggested to be increased the efficiency of planning process as a result of implementing the production operations within integrated structure and computerised enviroment. Today the requirement of managing the scarce source more rational has caused the devolopment of modern production techniques. To implement these techniques efficiently, expert systems has a great role to reach the desired performance.Key Words: Finance, production, expert system
GİRİŞ
İşletmeler, ekonomi biliminin fayda yaratma ilkesi doğrultusunda mal veya hizmet üretmek için organize olmuş örgütlerdir. İşletmeler, toplumdaki bu işlevlerini üretim, pazarlama, finansman ve yönetim fonksiyonlarını yerine getirerek gerçekleştirmektedir. İşletmelerin iç dinamizmini canlı tutabilmesi, çevresel değişimleri yakalayabilmesi, kendilerini sürekli yenileyebilmeleri ile mümkün olmaktadır (Daft,1982).
Üretim kavramı ilk ortaya atıldığında, çok miktarda üretmek anlamını taşıyordu. Bu kavram, zaman içerisinde yerini kaynakları optimum kullanarak üretmeye, daha sonra ihtiyaç kadarını verimli ve kârlı üretmeye dönüşmüştür. Üretim birimi işletmede oluşan giderlerin büyük bir bölümünden soruludur. Zira tüm girdilerin alımında, girdilerin dönüşüm hızında, yeni ve ikame yatırım kararlarının oluşturulmasında aktif olan birim üretim birimidir. Üretim birimi bu aktivitesini ne denli başarıyla yerine getirirse işletmede ilişkide bulunduğu diğer birimlerinde işi o ölçüde kolay olacaktır. Özelikle üretimle ilgili çevrimlerin verimli olması finans biriminin işini kolaylaştıracak ve daha sağlıklı finansal planlar yapma şansına sahip olabilecektir.
FİNANS VE ÜRETİM SİSTEMLERİ
“Fon” veya “Kaynak” olarak ifade edilebilen finansman kavramı, işletmenin tüm maddi değerlerini oluşturmaktadır. Finans sistemi ise ;maddi değerlerin analiz edilerek planlandığı, eksiklerin tedarik edildiği fazlalıklarında yatırıma dönüştürüldüğü bir yapıdır. Bu bağlamda finansman fonksiyonu; analiz,planlama,tedarik ve yatırım olmak üzere 4 temel fonksiyondan oluşmaktadır. Bir firmanın başarısını, hatta varlığını sürdürmesi, üretime devamı, yatırım yapabilme gücü, büyük ölçüde aldığı finansal kararlara ve izlediği finansal politikalar bağlıdır (Akgüç,1996). İşletmelerde alınan finansal kararlar para, zaman ve risk gibi üç önemli faktörü içermektedir. Bu üç faktörün arzu edilen bileşenlere sahip olması işletmenin başarısı için yeterli olmayıp üretim birimininde dördüncü bir faktör gibi bu yapıya ayak uydurması gerekmektedir.
Şekil : 1. Üretim Sistemi
"Üretim: doğadaki kaynakların, insan ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik mal ve hizmetler biçimine dönüştürülmesi için geliştirilen, fiziksel, kimyasal, mekanik vb. işlemler topluluğudur" (Samson,1991). Üretim sisteminin şekil 1’de gösterildiği gibi 5 temel bileşeni mevcuttur. Bunlar sırasıyla tüketicilerin istekleri, ürünün elde edilebilmesi için ihtiyaç duyulan girdiler, girdilerin anlamlı hale dönüştürüldüğü proses, prosesden elde edilen çıktılar ve tüketicinin tatmin edilmesidir (Acar, 1995).
İşletmelerde her geçen gün finansal yönetimin önemi daha da artmaktadır. Finansal yönetime ilginin artması beraberinde finansman yöneticisine de ilgiyi artırmış olup Furtune dergisinin 1990‘da yaptığı bir araştırmada üst düzey yöneticilerin %25’i finansmancı iken bugün bu sayı %50’lerin üstüne çıkmıştır (Sarıaslan ve Akmut,1996). Daha önceleri pazarlama yöneticisi satışları tahmin eder, üretim birimi de bu talebi karşılamak için gerekli aktiviteleri belirlerdi. Finansman yöneticisinin görevi ise bunun için gerekli olan stok ve teçhizatı satın almak için ihtiyaç duyulan kaynağı sağlamaktır. Bu yaklaşım artık geçerli olmayıp kararlarda koordineli sonuçlar üretmek ve uyumu sağlamak esas alınmaktadır(Sarıaslan ve Akmut, 1996). Bu uyumda en önemli görev üretim birimine düşmektedir. Zira üretim birimi teknik detayın gereği olarak çok karmaşık yapıda olup, bu karmaşıklığın finans birimi tarafından algılanmasını bekleme şansı yoktur. Çok sayıda parametre ve kısıtlayıcıyı kendi içinde optimize etmenin yollarını bularak kendi verimliliğini maksimize etmelidir. Üretim biriminin kendisini optimize etmesi, finansman biriminin daha sağlıklı planlar yapabilmesi için altyapı oluşturacaktır(İnceler,1996).
ÜRETİM SİSTEMLERİNİN MODELLENMESİ Önerilen üretim sistemi işletme içinde çevresel faktörleri gerçek zamanlı olarak modele dahil edecek olup değişimler çözüme olabildiğince yansıtılmaktadır. Üretim sistemlerinin programlanabilir, tek düze yıldan yıla veya dönemden döneme değişebilir mantığından uzaklaştırıp, yarı programlanabilir uzman görüşlüleriyle destekli dinamik bir yapı oluşturması modelin temel amacı olacaktır. Sistemin dinamik bir yapıya kavuşması için yarı programlanabilir olması sistemde sürekli uzman kişi ihtiyacı doğurmak gibi bir dezavantajı beraberinde getirmektedir. Ancak tasarlana üretim sistemi modelini uzman sistem ortamında çalışıyor olması bu dezavantajı ortadan kaldırmaktadır. Üretim sistemi modelinin arzulanan performansı gösterebilmesi için işletmenin yönetim finansmanı ve pazarlama sistemleri ile ilişkilerinin şekil 2’de gösterildiği gibi net bir şekilde tanımlanmış olması gerekmektedir. Uzman sistemde üretim modeli dört bölümden oluşmaktadır (Leclair,1985). 1) Organizasyon modeli oluşturma 2) Organizasyon yönetimi 3) Bilgi akışı 4) Kullanıcı Interfazi şeklinde tanımlanabilir.
Genel iş sisteminin bilgi akışı Şekil 2'de gösterildiği gibi olup burada bahsedilen yapılarda ve modellerin geliştirilmesinde işletmenin tüm fonksiyonları göz önüne alınmıştır. Alt fonksiyonların organizasyonu (AFO) ve bilgi akışını (FBA) tanımlanmaktadır. Üretim stratejilerinin formülasyonu, rakipler, hükümet, talep, teknoloji ve yansanayi etkisi altında geliştirilecektir. Strateji geliştirmeyi etkileyecek diğer faktörler ise hissedarlar, bankalar, yönetim, maliyet ve finansal planlardan oluşacaktır (Wu,1994).
Şekil: 2. FBA/Genel İş Sistemleri Bilgi Akışı Üretim sistemi faaliyetlerini yerine getirirken, oluşturulacak yapının girdileri, genel iş sistemlerinin paralelinde geliştirilen stratejik kararlardan oluşacaktır. Genel iş sistemi çerçevesinde geliştirilen stratejik kararlar yatırım, yansanayi ve üretim planları bilgilerdir. Üretim sisteminin çalıştırılmasından sonra elde edilen iş analizleri, iş planları ve üretim stratejilerinin girdisini oluşturacaktır. Bu yapı strateji oluşturma ve kontrol anlamında kapalı bir çevrim oluşturmaktadır. Sürekli gelişimi sağlayacak bu çevrim işletmeye dinamizm kazandıracak bir oluşumdur (Wu,1994).
Şekil: 3. AFO/ Üretim Sistemi
Üretim sistemin organizasyonu Şekil 3'de görüldüğü gibidir. Önerilen üretim sistemindeki birinci kademe, sipariş hazırlama işlemi, malzeme planlama, üretim kontrolu ve ürün maliyetlerinin belirlenmesidir. İkinci kademe, yeni ürün geliştirme, malzeme kontrolu, kapasite planları, üçüncü kademesinde ise ürün tasarımı, ayrıntılı üretim planlaması, dağıtım ve servis hizmetleri yer almaktadır.
Şekil:4. FBA/Üretim Sistemi
Üretim sistemlerinin bilgi akışı Şekil 4'de gösterildiği gibi olup, tüketici araştırması ile başlamaktadır. Ürün geliştirme çalışmalarında ve ürünün nihai tasarımında, tüketici tatmini temel amaçtır. Ürün tasarımının diğer bir girdisi ise kalite standartlarını tayin eden kurumlardır. Bankalar, dernekler, yansanayi kuruluşları ve işçi sendikaları da sistemin girdileri arasındadır. Sistem, aldığı girdileri gerekli planlama süreçlerinden geçirerek maliyet ve kalite düzeyleri ile ürün ve hizmeti çıktı olarak verecektir. Tasarlanan üretim sistemlerinde 9 alt modül yer almaktadır.
i) Yeni Ürün Geliştirme : Yeni ürün geliştirme çalışmalarında ürüne olacak talebin araştırılmasına yönelik tüketici ve pazar analizleri yapılarak başlanacaktır. Ürünün nihai tasarımının yapılması ve üretilebilmesi için gerekli malzeme ihtiyaçları ile süreç ve prosesler de yeni ürün geliştirme çalışmaları arasında yer almaktadır. Maliyetin çıkartılması, malzeme kontrolü, alternatif malzemeler ve proseslere yönelik çalışmalar ile ürün veya ürün çeşitlerinin, pazar ve tüketici üzerindeki etkileri ne yer verilmektedir.
ii) Satışa Hazırlık İşlemleri : Üretim sürecinin ikinci aşaması satışa hazırlık işlemidir. Bu işlem seri üretimi parti tipi üretime dönüştürmenin en akılcı yoludur. İşletmenin hangi üründen, hangi periyotta ne kadar üretileceğinin tespit edilmesidir. Satışa hazırlık işlemleri tüm stoklarını optimum düzeyde tutma işlemidir. Satışa hazırlık işlemleri, pazarlama birimi tarafından sipariş miktarları üzerinde görüş bildirmenin son aşamasıdır. Bu aşamadan sonra ürün modelleri ve miktarlar üzerinde değişiklik yapılamayacaktır.
iii) Ürün Tasarımı : Ürün tasarımı modülü üretim sisteminin üçüncü alt modülüdür. Ürün geliştirme veya ürün yapılabilirlik çalışması sonucu birinci modülde elde edilen ürünlerin kesin tasarımının yapıldığı aşamadır. Ürün tasarım modülü ürün geliştirme çalışmalarından aldığı bilgiler ışığında yeniliklerin ve değişimlerin ilavesi ile yeni bir kod numarası alır ve teknik detay çizimleri, kullanılacak malzeme listeleri ile ürün ağaçları oluşturulmaktadır.
iv) Üretim Planlama : Üretim sisteminin dördüncü alt modülü üretim planlama modülüdür. Üretim planlama üretilecek ürüne ait süreçler, operasyonlar, metod etüdleri ile standart süreler vb. bilgileri girdi olarak alacaktır. Bu değerlerin mevcut makine, techizat ve proses sıralarına göre atamaları yapılmasıdır. Üretim planlama, kaynakların optimum kullanımına yönelik temel işlevleri yerine getirilecektir (Bennis,1987).
v) Malzeme İhtiyaç Planlaması : Üretim sisteminin beşinci ve altıncı modülleri malzeme bilgisi ve takibi için oluşturulan yapılardır. Ürüne ait kesin tasarımın neticesinde, o ürünün üretilmesine yönelik bilgilerden oluşan ürün ağaçları oluşturulacaktır. Ana üretim planlamasını takiben, ürün tipi ile o modelden üretilecek miktara yönelik çalışmalar başlatılacaktır. Planlanan üretimi gerçekleştirmek, dağıtımı zamanında yapmak, hammadde ve yarımamüllerin istenilen zamanda ve miktarda işletmeye gelmesine bağlıdır.
vi) Malzeme Kontrolü : Üretim sisteminin altıncı alt modülü malzeme kontrol sistemidir. Malzeme ihtiyaç planlama modülünde oluşturulan sonuç listesi değerleri ile satıcılara ait bilgiler ve alınan tekliflere yer verilmektedir. Belirlenen teknik sınırlar ve miktarlardan oluşacak sapmalar, hazırlanan tedarik planlarına göre yeniden değerlendirilir. Satıcıların taahhütlerini yerine getirmemesinden dolayı meydana gelecek sapmalar için alternatif çözümler aranacaktır.
vii) Üretim Kontrolü : Üretim sisteminin yedinci alt modülü üretim kontrolü sistemidir. Üretim kontrolünün amacı işletme hedeflerine ulaşmak için faaliyetler bütünün optimizasyonudur. Üretim kontrolü, tüketici talebi, sermaye, kapasite, insan gücü ve alternatif imkanları sürekli değerlendiren ve tartan bir modüldür. Üretim kontrolü işletme performans ölçülerinin geliştirildiği, verimlilik ve etkinlik kriterlerinin hesaplanarak değerlendirildiği bütünleşik bir yapıdır.
viii) Dağıtım Planı : Üretim sisteminin sekizinci alt modülü ürünün modülün tüketiciye tesliminin sağlayan yapıdır. Hangi ürünlerin hangi tarihlerde ne miktarlarda teslim edileceği ve bunların üretilmesini takiben, en uygun araçlar ve maliyetlerle zamanında teslimat için gerekli işlemleri kapsar. Dağıtımdan sapmalar, bu yapı ile sisteme girilirken, modülün en önemli işlevlerinden birisi de tüketici, perakendeci, toptancı, bayii vb. guruplardan gelen bilgilerin sisteme yeniden alınmasını sağlar.
ix) Servis Hizmetleri : Tüketiciye ulaşan ürünün kullanımı veya belirli bir süre kullanıldıktan sonra, ortaya çıkan problemlerin giderilmesidir. Yedek parça ihtiyaçları ve servis hizmetleri iş kolunun özelliği ve işletmenin büyüklüğü göz önüne alınarak en uygun sistem tasarlanılmalıdır.
MODELİN UZMAN SİSTEMLE ÇÖZÜMÜ
Uzman sistemler; Planlama, teşhis, tercüme, özetleme, danışma gibi insan tecrübelerine dayalı bazı aktiviteleri gerçekleştirmek için hazırlanan bilgisayar programlarıdır (Mital,1994). Üretim sistemlerinin uzman sistemle modellenmesi ve kontrolü 4 aşamada gerçekleştirilecektir. İlk aşama üretim sistemlerindeki alt modüller tespit edilecek olup, ikinci olarak üretilecek raporlar ortaya konulacaktır. Bu yapı, yönetim bilgi sistemleri (YBS) olarak tanımlanan yapıdır. Üçüncü aşamada YBS temelinden hareketle karar destek sistemleri(KDS), dördüncü aşamada ise zeki yapılar olan uzman sistemler(UZ) tanımlanacaktır.
Yönetim bilgi sistemlerinin (YBS) kullanımının yıllarca öncelere dayanmasına karşılık, bugünkü anladığımız anlamda bilgi sistemlerinin gelişmesi son yirmi yılda olmuştur (Ersöz,1987). YBS'inde yöneticilerin karar vermeleri için gerekli veri ve bilgileri toplayan, bilgisayar temeline dayalı dinamik bir değişim sürecidir. Karar destek sistemleri de (KDS) YBS temeline dayanır. Diğer bir ifadeyle, KDS’yi tasarlayabilmek için öncelikle etkin bir YBS’nin kurulmuş olması gerekir (Roy,1992).
Uzman sistemlerde amaç, YBS ve KDS de olduğu gibi rasyonel kararın verilebilmesi için uygun bir yapının kurulmasıdır(Gülseçen, 1993). Uzman sistemler yöneticiye, bilgi üretmek veya alternatif kararlar geliştirmek yerine, otomatik karar veren sistemlerdir. UYGULAMA
İşletmelerin toplam performansını doğrudan etkileyen kararların, yapılan planlar çerçevesinde programlanabilen kararlar olması istenilmektedir. Ancak yapıları gereği stratejik kararlar programlanamayan, taktik kararlar kısmen programlanılabilen, teknik kararlar ise tamamen programlanabilen kararlardır. Stratejik kararların programlanamayan kararlar olması, taktik ve teknik kararlarında stratejik kararların etkisinde gelişmesi bu kararları da belirsizlik ortamına sürüklemektedir. Bu nedenle stratejik kararların tamamen programlanması iddia edilmemekle birlikte, taktik ve teknik kararların programlanabilmesi ve stratejik kararlarında karar destek sistemleri ile desteklenmesi düşünülmektedir.
Tasarlanan URPA uzman sistem modelinde, arzu edilen bu yapısal ortam sağlanması ve bütünleşik kararların verilmesi amaçlanmaktadır. URPA modeli sıvı deterjan sektöründe parti tipi üretim için tasarlanmış olup, seri üretim tipine ve farklı sektörlere uygulanabilme esnekliğine sahiptir. Ancak farklı sektörler için yeni uzman görüşlerinin bilgi tabanlarına ilave edilmesi ve yeni kural setlerinin sisteme ilave edilmesi mümkündür.
I. Modül sonuçları : URPA modelinin ilk modülünde planlama aralığının tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Değişim faktörlerinin, sektördeki önemi ile ülkede yaşanan durumun puanlandırılması yapılarak, ürüne ait özellikler tanımlanmış ve Çizelge 1’deki sonuçlar elde edilmektedir.
İncelenen Ürün Özelliği : Endüstriyel, Güvenilir Bilgi Periyodu : 3.5 yıl, Karar : Uzun vadeli planlama süresini güvenilir bilgi periyodu olarak kabul et, stratejik planları uygula.
II. Modül sonuçları : URPA modelinin ikinci alt modülü portföy analizlerinin değerlendirilmesi ve stratejik kararların üretilmesidir. Modülün çalıştırılmasından elde edilen çıktılar çizelge 2’de gösterildiği gibi üretilen kararlar işletmenin büyümesine, daralmasına veya durumunu korumasına yönelik stratejik kararlardır.
Çizelge 2. Stratejik Planlama Alt Modülünün Sonuçları
Ürün Yaşam Süreci : 1 (Giriş) Evresinde, Rakip Ürün Yaşam Süreci : 3 (Olgunlaşma) Evresinde, Ürünün Rak. Göre Pazardaki Durumu : Stratejik performansı düşüktür, Karar : Pazarlama ve teknolojiye yönelik saldırı stratejisi yoluyla Pazar payını arttır, fiyat ile kalite imajını öne çıkartıcı stratejiler geliştir.
III. Modül sonuçları : URPA bu modülünde üretilecek miktarların regrasyon analizi yapılarak tahmin edilmesidir. Bu modüle ait faaliyetler dört aşamada yerine getirilmektedir. Birinci aşama geçmiş yıllara ait satış değerlerinin incelenerek, gelecek ile ilğili tahminlerin doğrusal regrasyonla çözümlenmesidir. İkinci aşamada mevsimlik değişimler ve konjüktürel dalgalanmaların incelenerek endeks değerlerinin bulunmasıdır. Üçüncü aşamada ise işlemler regrasyon sonuçlarına endeks değerlerinin yansıtılarak üretilecek tahminlerin belirlenmesine yönelik çalışmalar elde edilmektedir. Dördüncü aşamada yapılacak pazarlama araştırması sonuçlarına göre bulunan kalitatif sonuçlar talep tahmin modülüne direkt girilerek, kantitatif sonuçlarla uzman sistem aracılığı ile birleştirilmektedir.
IV. Modül sonuçları: Tasarlanan yapının dördüncü modülü kapasite bilgileri ile talep tahminlerinin mukayese edilerek, taktik kararların üretilmesi işlemidir. Talep tahminleri üçüncü modülden elde edilirken, kapasite bilgileri normal mesai, yansanayi fazla mesai olarak ayrı ayrı sisteme girilmektedir. Taktik kararlara ilişkin Çizelge 3'deki örnekler incelendiğinde, kapasitenin veya Pazar payının yetersiz olduğu sonuçlarının yanı sıra ürün piyasa koşullarına uymayacağı vb. neticeler üretilmektedir.
V. Modül Sonuçları : URPA modelinin bu modülünde üçüncü modülden alınan talep tahmini bilgileri ile dördüncü modülden alınan kapasite bilgilerini değerlendirerek ana üretim planının hazırlandığı modüldür. Bu modülde hesaplanan değerler. · Talep miktarı · Düzgünleştirilen talep · Üretilecek miktar: · Toplam kapasite · Atıl kapasite · Karşılanmayan talep
Çizelge 4. Ana Üretim Planlama Alt Modülü
VI. Modül Sonuçları: URPA modelinin altıncı modülü ayrıntılı planlamanın yapıldığı aşamadır. Bu işlem aylar itibariyle tek tek, normal mesaide, fazla mesaide ve yan sanayide üretilebilecek miktarlar ile atıl kapasite ve karşılanamayan talebin hesaplanarak gösterildiği modüldür. Ayrıntılı planları ana plandan ayıran en önemli özellik, her ayın başında talep ve kapasite çeşitleri ile ilgili bilgilerin değiştirilebilmesine müsaade edilmesidir. Ayrıntılı plandan sonra normal ve fazla mesaide üretilecek miktarlara ait malzeme ihtiyaç planlarının hazırlanması da bu modülün çıktılarıdır.
Çizelge 5. Ayrıntılı Üretim Planlama Alt Modülü
Ayrıntılı üretim planları Çizelge 5’de gösterildiği gibi olup, Çizelge 6’de gösterilen malzeme ihtiyaç planları aynı alt modül tarafından hazırlanmaktadır. Malzeme ihtiyaç planlaması normal ve fazla mesaide üretilecek miktarlara göre hesaplanmakta olup, yan sanayide üretilecek miktarlara ait ürünler için gerekli malzeme, hazırlanan listelere dahil edilmemektedir.
Çizelge 6. Malzeme İhtiyaç Planlaması Sonuçları
SONUÇ Sonuç olarak, işletmelerin almış olduğu kararlarla başarıya ulaşmaları, kararların doğruluğuna bağımlıdır. Kararın başarılı olabilmesinde belirlilik, tahmin ve öngörü çok önemlidir. Bu çalışmada tasarlanan model, belirsizliğin kısmen tahmin edilebilmesi için uzman sistem tarafından planlama aralığı tayin edebilecektir. Tahmin için matematiksel modeller ve portföy matrislerinden faydalanılmaktadır. Öngörü ve ileriyi görebilme adına da ürüne ait nicel ve nitel özellikler, sektör, rakipler, tüketici, pazar, fiyat, kalite, ekonomik yapı, teknoloji, piyasa koşulları ile işletmeye ait nicel ve nitel özellikler URPA modeli ile irdelenerek programlanamayan stratejik kararların büyük bir kısmına (tepe yöneticilere) karar destek yapısı oluştururken, taktik ve teknik düzeylerdeki kararların verilmesini sağlamaktadır. Üretim sistemlerinin bilgisayar ortamlarında tasarlanması ve kontrolü her geçen gün biraz daha önem arz etmektedir. Üretim sistemleri ve kontrolünün modellenerek uzman sistemle bütünleşik bir yapı içerisinde çalıştırılması amaçlanmıştır. Oluşturulan yapı içerisinde, karar vericinin zihinsel modellerini, matematiksel modellere aktarma güçlüğü ve problemlerin çözümünde sezgisel teknikleri kullanmanın gerekliliği bizi uzman sistemleri kullanmaya yöneltmiştir. Tasarlanan uzman yapıda durum, amaç ve karar kurallarının yer aldığı 640 adet kuraldan oluşan bilgi tabanı yer almakta olup üretim sistemi stratejik, taktik ve teknik düzeydeki kararlardan ayrıntılı üretim planları ile malzeme ihtiyaç planlarının da yer aldığı altı ana modülden oluşturulmaktadır.
Tasarlanan bu yapı, işletmelerin harcama kalemlerinin büyük çoğunluğunu gerçekleştiren üretim biriminin kendi içinde daha verimli ve karlı çalışmasına; diğer bir ifadeyle planlamayı tüm faaliyetlerinde etkin bir şekilde kullanmasına zemin hazırlayacaktır. Oluşturulan bu yapı, finansal planlama sürecinde daha rasyonel kararların üretilmesini ve kaynakların atıl bırakılmadan paydaşlar arasında daha doğru dağıtılmasını sağlayacaktır.
KAYNAKLARAcar, N.,1985, Üretim Planlaması Yöntem ve Uygulamaları, MPM Yayınları N0.280, Ankara. Bennis W.G., Benne K.D., Chin R.,1987, "The Planing of change readings in the Applied", B. Science, Holt ,Rine Hart and Winston, Inc NewYork. Sarıaslan H., Akmut Ö., 1996, Finansal Yönetimin Temelleri, Ankara Üniversitesi Yayınları No:206, Ankara. Akgüç Ö., 1996, Finansal Yönetim, Muhasebe Ens. Yayın No:56,İstanbul. Daft, R.L.,1982, Organization Theory and Design, Fourth Edition, West Publishing Company, America. Ersöz, S.,1987, Üretim Planlama ve Stok Kontrol Bilgi Sistemlerinin Tasarımı, Gazi Üniversitesi Basılmamış Master Tezi, Ankara. Gülseçen, S.,1993, Yapay Sinir Ağları işletme Alanında Uygulanması ve Bir Örnek Çalışma, İ.Ü. Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul. İnceler, H.,1996," 21. Yüzyıla Doğru Üretim Sistemlerinde ve Ekonomide Yapılanma", Sakarya Üniversitesi Zeki İmalat Sempozyumu, Adapazarı. Leclair, S., Ray, A.,1985, Multi-expert Knowledge System Architecture for Manufacturing Decision Analysis. Arizona State University, America. Mital, A.,1994, Handbook of Expert Systems Applications in Manufacturing Structures and Rules, Chapman Hall, London New York. Roy, O.,1992, The Factory of the Future Social Technical Investment Management European Methods Criterion press Ltd, Luxemburg. Samson, D.,1991, Manufacturing Operations Strategy, Prentice Hall. Wu, B.,1994, Manufacturing Systems Design and Analysis Context and Techniques, 2. Ed., Brunel Univ. Middlesex, Chapman Hall London.
|
