YEREL HALKIN ÜNİVERSİTE VE ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNE BAKIŞ AÇISI: BALIKESİR ÖRNEĞİ

$Description: Description: Description: Description: Description: Description: Description: Description: Description: Description: Description: Description: Description: Description: Description: Description: Description: D:\www\mevzuatdergisi.com\resimler\mevzuatdergisi1.gif$

YIL: 14

SAYI: 172

Nisan 2012

Yard. Doç. Kudret GÜL
Öğr.Görv. Melike GÜL

YEREL HALKIN ÜNİVERSİTE VE ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNE BAKIŞ AÇISI: BALIKESİR ÖRNEĞİ

Özet

Küreselleşen dünyamızda bütün sektörlerin ihtiyaç duyduğu nitelikli işgücünün karşılanması oldukça önemlidir. Üniversiteler bu ihtiyacın karşılanmasının yanı sıra, ekonomik, sosyal ve politik sorunların çözümüne katkı sağlayan en önemli kurumlardır. Medeniyetin ve kültürün gelişmesini sağlarlar. Böylece toplumdaki bireylerin dünyaya bakış açısı evrensel değerler doğrultusunda kolaylıkla değişebilmektedir. Ayrıca, üniversiteler araştırma, buluş ve teknolojide liderlik yapan kurumlardır. Üniversitelerin misyonlarını ve işlevlerini yerine getirebilmeleri için toplumun bütün kesimleri ile iyi ilişkiler kurması gerekir. Üniversitelerin toplumla kaynaşması ve bütünleşmesi, toplumsal faydayı arttıracak ve böylece, evrensel misyonlarına daha kolay ulaşabileceklerdir.

Anahtar Sözcükler: Balıkesir Üniversitesi, üniversite öğrencileri, yerel halk

Abstract

In our global world, qualified workforce for all industries is important. Universities play a crucial role for that purposes and they also play effective role for solving economic, social and political problems. They reinforce civilization and cultural enrichment. Thus, individuals in the society can easly change their world opinions through universal values. Furtermore, universities is the leader instituations for reseach, invention and technology. In order to performing their misions and tasks, universities need to have good relations with all parts of society. The more closer relation with society will be increase social benefits of universities and thus, they can easly reach their universal missions.

Keywords: Balıkesir University, university students, local people

_____________________

*Yard. Doç. Kudret GÜL, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir Meslek Yüksekokulu, Turizm ve Otel İşletmeciliği Bölümü

**Öğr.Görv. Melike GÜL, Balıkesir Üniversitesi, Sındırgı meslek Yüksekokulu, Turizm ve Otel İşletmeciliği Bölümü

1. Giriş

Yazında en fazla incelenen konulardan biri de üniversitelerin geçmişteki ve günümüzdeki misyonları ile işlevleridir. Bu işlevler içinde üniversitelerin toplumsal hizmet işlevi en sık vurgulanan konulardan biridir. Ancak, üniversite ve toplum ilişkisi gibi konular oldukça karmaşık olup, disiplinler arası araştırmaları gerektirir (Winowiecki ve diğerleri, 2011).

Hesap verebilirlik son yıllarda genel kabul gören yaklaşımlardan biridir. Diğer kamu kurumlarında olduğu gibi üniversitelerinde yürüttükleri faaliyetlerin ve işlevlerin etkinliğine yönelik topluma karşı hesap verebilirlik sorumluluğunu yerine getirmesi gerekmektedir. Doldelinger kamu tarafından finanse edilen üniversitelerin vergi mükelleflerine karşı hesap verme sorumluluğunun olduğunu, kendilerine ayrılan mali kaynakları nasıl kullandıklarını şeffaf bir şekilde açıklamak zorunda olduklarını (Doldelinger, 2005:18), Demirkıran ve arkadaşları ise, kamu kurumlarının yasal ve bürokratik hesap verebilirliğin önemli olduğunu belirtmektedirler (Demirkıran vd., 2011:176). Bologna sürecinde de çok boyutlu şeffaflık araçları kullanımının bu sürece hizmet edeceği ve bu yolla, üniversiteler ile ilgili bilgi ve uygulamakların kıyaslanabilir hale dönüştürülmesi gerektiği vurgulanmaktadır (Leuven Bildirgesi, 2009). Watts, Mcnair ve Baard ise (2010), devlet tarafından üniversitelere yönelik uygulanan hesap verebilirlik düzenlemelerinin sembolik olduğu ve zorlama ile uygulamaya geçirilen bu düzenlemelerin zaman içinde çöktüğünü ileri sürmektedirler. Ayrıca zaman içinde üniversitelerde düşünce sistemlerinin ve biçimlerinin değiştiğini ve bundan dolayı da, işlevlerin üniversiteyi etkileyen değişkenlere bağlı olduğunu vurgulamaktadırlar. Benzer bir yaklaşımla Tjeldvoll da (2010) küreselleşmenin üniversitelerdeki geleneksel akademik özgürlük ve bağımsızlıktan çok, eğitim ve araştırma faaliyetlerinin, devlete ve piyasaya hesap verebilirlik doğrultusunda yeniden yapılandırıldığını vurgulamaktadır.

Üniversitelerin çevre ve toplumla olan ilişkilerinin önemini vurgulamak üzere ilk defa 1980’li yıllarda üniversitelerin yumuşak gücü kavramı kullanılmaya başlanmıştır. Peizhi ve Qing’e göre (2011), bir üniversitenin yumuşak gücü, fikirler ve stratejiler geliştirmek gibi üniversitenin topluma yönelik faaliyetlerini etkileyen ve toplumda benimsenmesini kolaylaştıran tinsel bir güçtür. Bu yumuşak güç üniversitenin bütünlüğü ile ilgili olup, ilerici düşünce manifestolarına, bilimsel yeterliliğine, yatırımlarına, insan kaynaklarının gücüne, disiplinine ve yönetim mekanizmasına bağlıdır. Bir üniversitenin bu gücünün analiz edilmesinde kullanılan temel ölçütler ise, üniversitenin düşünceleri, üniversitenin markası ve imajı, üniversite kültürü, üniversitenin geleneği-tarzı, çevre ve toplumla olan ilişkileridir.

Bir üniversitenin topluma hizmet edebilmesi ve sosyal sorumluluklarını yerine getirebilmesi için yerel halkla iyi ilişkiler kurması oldukça önemlidir. Bu yaklaşımdan yola çıkarak, çalışmamızda yerel halkın Balıkesir Üniversitesini nasıl algıladığı ve bu algının, hangi değişkenlere göre şekillendiği belirlenmeye çalışılmıştır.

Çalışmamız altı bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde konuya giriş yapılmıştır. İkinci bölümde yazın taraması yapılarak üniversitelerin işlevleri, yerel ekonomiye, yerel kültüre ve sosyal yapıya katkıları irdelenmiştir. Üçüncü bölümde ise, Balıkesir ve Balıkesir Üniversitesi hakkında kısa bir bilgilendirme yapılmıştır. Dördüncü bölüm araştırmanın yönteminden oluşmaktadır. Beşinci bölümde ise, araştırma bulgularına ve tartışmaya yer verilmiştir. Altıncı ve son bölümde, sonuç yer almaktadır.

2. Üniversitelerin işlevleri ve Yerel Topluma Katkıları

Üniversiteler yıllarca geleneksel rollerinin yeni fikirler üretmek ve önemli sorunlara çözüm sağlamak olduğunu ileri sürmüştür (Lippencott, 1974:763). Delanty ise, üniversitelerin bilim, kültür ve bilgi arasında iletişimi sağlayan kurumlar olduğunu belirtmektedir (Delanty, 2001:149). Üniversitelerin bu geleneksel rollerinin, günümüzde genişleyerek toplumsal yaşamın her alanına yöneldiği (Erol vd., 2012:2), ulusal ve uluslar arası düzeyde öğrenci hareketliliğine neden olduğu ( YÖK Türkiye’nin Yükseköğretim Stratejisi, 2007:15), diğer sektörler üzerinde doğrudan, dolaylı ve uyarıcı etkiler yarattığı (Yılmaz ve Kaynak, 2011:56; Görkemli, 2009:176-181; Çatalbaş, 2007:94-96), sağlık ve çevre sorunlarının çözümüne katkı sağladığı (Bayraktar, 2012 :156) ileri sürülmektedir. Yelkikalan ve arkadaşları (2010:52) üniversitelerin özellikle bilgi üretme, buluşlar yapma, yenilik yaratma, yeni firma oluşumlarını destekleme, yeni iş olanakları sağlama, endüstrilerin sorunlarına çözüm üretme, bireysel ve kurumsal düzeyde yeni gelir akımları oluşturma yönünde değişime uğradığını ileri sürürken, Akçakanat ve arkadaşları (2010:166), üniversitelerin az gelişmiş bölgelere yönelik sağladığı ekonomik katkı ve gelir dağılımı yolu ile bölgesel kalkınmaya destek olduklarını vurgulamaktadır. Beerkens ise, üniversitelerin ulusal kültürün korunmasında ve sosyal hareketliliğin arttırılmasında bir araç olarak kullanılmasına rağmen, bir üniversitenin asıl işlevinin, ulusal, bölgesel ve küresel düzeyde bilgiye dayalı ekonomik hayatı işlerlik kazandırmak olduğunu belirtmektedir (Beerkens, 2008:16).

Yazında özellikle üniversitenin bulunduğu kente ekonomik katkıları üzerinde durulsa da, üniversitenin bir kentin ekonomik olarak gelişmesindeki katkısının sürükleyici değil tamamlayıcı bir katkı olduğu ileri sürülmektedir (Öztürk vd., 2011:151). Diğer bir deyişle, üniversitenin bulunduğu kentte sanayinin yoğunlaşması, kentteki sosyal ve kültürel gelişmişlik, üniversitenin ekonomik katkısını daha da güçlendirmektedir (Çatalbaş, 2007:97).

Üniversitelerden beklenen bir diğer sorumluluk da savunmacılıktır. Üniversitelerin güçsüz kesimlerin toplumsal hakların savunulmasında, kültürel ve doğal kaynakların korunmasında da rol alması gerektiği vurgulanmaktadır ( YÖK Türkiye’nin Yükseköğretim Stratejisi, 2007:147).

Üniversitenin bulunduğu yöreye olan sosyo-kültürel katkısı, çevre düzenlemesi, sportif ve eğlence olanaklarının çeşitlenmesi, farklı şehirlerden ve kültürlerden gelen öğrencilerin yöre halkıyla etkileşime geçmesi sonucu daha da artmaktadır (Gültekin vd., 2008:264). Öğrencilerin karşılıklı etkileşim yoluyla yerel topluma sağladığı bireysel faydalar da bu süreci desteklemektedir (Görkemli, 2009:182).

Davidovitch ve Leshem’e göre, üniversitelerin yıllar içinde değişen ve yenilenen misyonları, üniversite ve çevresi ile olan etkileşimlerini ve dinamikleri yansıtmaktadır. Bu kapsamda üniversitelerin işlevleri, eğitim-öğretim, ulusal amaçların teşvik edilmesi, araştırma, moral değerler ve toplumsal hizmetlerden oluşmaktadır. Üniversitelerin toplumsal hizmetleri ise, iç ve dış hizmetler olarak ikiye ayrılabilir. İç hizmetler eğitim-öğretim, araştırma yapma, makale yayınlama, konferans ve toplantılar düzenleme gibi belli bir disiplin alanına yönelik iken, dışsal hizmetler tamamen yerleşke dışında yürütülür. Bunlar, danışmanlık, kurslar, öğretim, sivil ve toplumsal hizmetler gibi çok değişik biçimlerde ortaya çıkabilir (Davidovitch and Leshem, 2011: 86-93).

Yeni kurulan ve yapılanma sürecinde olan bir üniversiteye yönelik yapılan bir araştırmada ise üniversitenin işlevleri: (a)bölge sorunlarının çözümüne yönelik araştırmalar yapmak, (b)ekonomik kuruluşlarla projeler hazırlamak, (c)kültürel ve turistik faaliyetleri geliştirmeye yönelik faaliyetler yürütmek, (d)bölgenin ihtiyaç duyduğu insan gücünü yetiştirmek, (e)halka yönelik mesleki kurslar açmak, (f)piyasanın ihtiyacına yönelik bölümler açmak ve (g)sanayi kuruluşlarına yönelik danışmanlık hizmeti vermek olarak sıralamaktadırlar (Özdem ve Sarı, 2008). Benzer yapıdaki bir başka üniversiteye yönelik yapılan araştırmada da, bir üniversitenin gelecekteki görevleri önem sırasına göre, hizmet sağlama (sağlık hizmetleri, sanayi işbirliği, çevre sorunlarına çözüm vb.), eğitim-öğretim, fiziki koşulları ve alt-yapıyı iyileştirme, araştırma ve toplumda öncülük olarak sıralanmıştır (Erdem ve Tanrıöğen, 2002).

Üniversitelerin yukarıda sıralanan olumlu işlevlerinin yanında, özellikle üniversite öğrencilerinden veya bizzat üniversitelerin kendi varlığından kaynaklanan ve toplumun bazı kesimlerince algılanan sosyo-kültürel, ekonomik ve çevresel bazı olumsuz etkilerin de olabilmesi mümkündür. Bu sorunların başında, özellikle üniversite öğrencilerinin yerel halk üzerinde bıraktığı olumsuz etkiler gelmektedir. Yerel halk arasında kısmide olsa üniversite öğrencilerinin toplumda kültürel yozlaşmaya ve gürültüye neden olduğu, saygısızlık yaptıkları ve aile değerlerine ters düşen davranışlarda bulundukları, gürültü yaptıkları ve çevre temizliğine önem vermedikleri yönünde bir algı bulunduğu ileri sürülmektedir (Torun vd., 2009:178). Bu kapsamda yerel halkın üniversite öğrencilerine yönelik olumsuz bakış açılarının normal karşılanması, farklı yaşam biçimlerinin ve kültürel farklılıkların bir zenginlik olarak görülmesinin demokrasi kültürü ve toplumsal fayda açısından daha anlamlı olduğu vurgulanmaktadır (Yılmaz ve Kaynak, 2011:69). Bir diğer sorunda, üniversitelerin kendilerinden beklenen araştırmacılık ve yenilikçilik misyonlarını yerine getirememesidir (DPT Yüksek Öğretim Özel İhtisas Komisyonu Raporu ( 2007-2013) :75). Bu kapsamda, üniversitelerin kullandıkları mali kaynakların alternatif maliyeti de üzerinde durulması gereken bir diğer noktadır.

Üniversite-yerel halk kaynaşmasının sağlanabilmesi ve yerel halk nezdinde üniversite imajının iyileştirilebilmesi için, üniversitelerde yürütülen faaliyetlerin, araştırmaların ve üniversitelerin bulundukları kentin sorunlarına yönelik yaklaşımlarının, yerel halka düzenli olarak duyurulması oldukça önemlidir. Ancak ülkemizdeki üniversitelerin çoğu, sistem ve veri eksikliği nedeniyle bu misyonlarını yerine getirmekte güçlük çekmektedirler (Bayraktar, 2012: 169-170).

3. Balıkesir ve Balıkesir Üniversitesi Hakkında Kısa Bilgi

Balıkesir ili, Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara Bölümü'nde, topraklarının bir kısmı Ege Bölgesi'nde yer alan, hem Marmara hem de Ege Denizi'ne kıyısı bulunan bir ildir. Merkez ilçesi ile beraber 19 ilçeden oluşmaktadır. 2010 yılı nüfus sayımına göre 1.152.323 kişiyle Türkiye'nin en kalabalık 17. ilidir. Temel geçim kaynağı tarım ve hayvancılık olup, ayrıca daha çok yerli turizmde öne çıkan sahil kasabalarıyla ünlüdür. 2001 yılı verilerine göre Türkiye gayri safi yurt içi hasılası içindeki payı %1,5 olan Balıkesir, iller sıralamasında 13. büyük ekonomidir. İlin başlıca geçim kaynağı tarım olduğu için de tarıma dayalı endüstri gelişmiştir. İmalat sanayi ise, toplam GSYİH'nın %17'sini oluşturmaktadır. İl nüfusunun %78’i Balıkesir nüfusuna kayıtlı, geri kalan %22’i diğer illerden göçen ve yabancılardan oluşmaktadır. Başka illerde yaşayan ve Balıkesir nüfusuna kayıtlı insan sayısı ise 1 226 302’dir (wikipedia, Kasım 2012). Bu rakam mevcut il nüfusundan fazla olup, Balıkesir ilinden dışarıya aşırı derecede göç olduğunu göstermektedir.

. 2011 nüfus sayımı verilerine göre ise, Balıkesir kent merkezinin nüfusu 263,000, merkeze bağlı köy ve beldelerden oluşan kırsal kesimin nüfusu da 68,788’dir. Kent sanayisi transformatör, kâğıt, çimento, mermer, metal ürünleri, tarım alet ve makinaları, elektrikli cihazlar, suni dokuma, mobilya, sentetik çuval, tekstil, trafo, jeneratör üretimine dayanır. Şehrin tarım ve sanayiden sonra gelen üçüncü büyük sektörü ticarettir (wikipedia, Kasım 2012).

2008 yılı verilerine göre Balıkesir merkezde 109 bin konut, 107 bin araç bulunmaktadır. Üniversite hastanesi ile birlikte merkezde 6’ı kamu ve 3’ü özel olmak üzere toplam 9 hastane bulunmaktadır. Şehirde bir tane yerel televizyon, 7 tane yerel radyo ve 12 yerel gazete bulunmaktadır. Ayrıca kent merkezinde iki müze, sekiz kütüphane ve üç sinema bulunmaktadır.

2004 yılı Türkiye’deki ilçelerin sosyoekonomik gelişmişlik verilerine göre Balıkesir merkez ilçe (wikipedia, Kasım 2012):

· Nüfus: 287.709 (Taşra dahil) (25. sırada.)

· Şehirleşme oranı %74,88 (yüzde)

· Nüfus artış hızı: %1,552

· Nüfus bağımlılık oranı: %43,85

· Ortalama hane halkı büyüklüğü: 3.52 birey/aile

· Tarım sektöründe çalışanlar: %35,91

· Sanayi sektöründe çalışanlar: %11,07

· Hizmet sektöründe çalışanlar: %53,02

· İşsizlik oranı: %6,84

· Okur yazar oranı: %91,81 (86. sırada.)

· Bebek ölüm oranı: %3,666

· Kişi başına genel bütçe geliri: 214.332 TL) (59. sırada.)

· Vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: %0,29968 (22. sırada.)

· Tarımsal üretimin ülke içindeki payı: %0,26670 (97. sırada.)

Bu verilere göre sosyoekonomik açıdan, Balıkesir kenti, gelişmişlik açısından Türkiye'deki 81 Merkez ilçe arasında 21. sıradadır.

Balıkesir Üniversitesi ise 11 Temmuz 1992 yılında kurulmuş olup, 9 fakülte, 6 yüksekokul, 16 meslek yüksekokulu, 5 enstitü, 4 bölüm ve 12 araştırma merkezi ile faaliyetlerini sürdürmektedir. Üniversitenin merkezi, Balıkesir kent merkezine 17 km uzaklıktaki Çağış Yerleşkesi’dir. Üniversitenin 888 eğitim personeli, 566 idari personeli ve 30 123 öğrencisi bulunmaktadır. Bu öğrencilerden 189’u yabancı uyrukludur. Öğrencilerin sosyal ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla toplam 40 tane topluluk bulunmaktadır. Üniversite her yıl çok çeşitli bilimsel, kültürel ve sportif etkinlikler düzenlemektedir (BAÜ 2011 yılı faaliyet raporu, 2011:1-154)

4. Yöntem

4.1. Araştırmanın Amacı

Araştırmanın amacı, Balıkesir kent merkezinde yaşayan yerel halkın Balıkesir Üniversitesi ve üniversite öğrencileri hakkındaki bakış açılarını ortaya çıkarmaktır. Bu amaçla, Balıkesir’in çeşitli mahallelerinde yaşayan insanlar üzerinde yürütülen araştırmada, yerel halkın üniversiteyi ve üniversite öğrencilerini nasıl algıladıkları belirlenmeye çalışılmıştır.

Bir üniversitenin içinde bulunduğu topluma ne oranda hizmet ettiğinin bilinmesi oldukça önemlidir. Bunu anlamanın yolu da, üniversitenin bulunduğu bölgede yaşayan yerel halkın üniversite hakkındaki beklentilerinin ve üniversitede yürütülen faaliyetler hakkında ne düşündüklerinin bilinmesinden geçmektedir.

Araştırma hipotezleri Tablo 1’deki gibi belirlenmiştir.

Tablo 1. Hipotezler

Hipotez 1	Cinsiyet farkı yerel halkın üniversiteye bakışını değiştirmektedir.
Hipotez 2	Medeni duruma göre yerel halkın üniversite ve üniversite öğrencilerine bakışı değişmektedir.
Hipotez 3	Meslek farklılığına göre yerel halkın üniversite ve üniversite öğrencilerine bakışı değiştirmektedir.
Hipotez 4	Gelir düzeyi farklılığı yerel halkın üniversite ve üniversite öğrencilerine bakış açısını değiştirmektedir.
Hipotez 5	Bireylerin oturduğu mahalleye göre yerel halkın üniversite ve üniversite öğrencilerine bakışı değişmektedir.

4.2. Evren ve Örneklem

Araştırmanın evrenini, Balıkesir İli Merkezi’nde yaşayan yerel halk oluşturmaktadır. Veriler, anket yöntemiyle elde edilmiştir. Anket, Balıkesir kent merkezinin toplam evrenini oluşturan 39 mahallesinden herhangi birinde ya da merkeze bağlı köylerde ikamet edenler üzerinde uygulanmıştır. Anketin uygulanma tarihi 2012 yılının Nisan ve Mayıs aylarıdır. Anket verileri, anketimize yanıt vermeyi kabul eden toplam 435 kişi ile yüz yüze görüşme yöntemiyle elde edilmiştir. Denek seçiminde demografik farklılıklar ön planda tutulmuştur. Ancak, anketin uygulanmasında cinsiyet, eğitim, gelir ve meslek farklılığına göre denek bulunmasında ciddi sıkıntılarla karşılaşılmıştır. Bazı denekler ise, özellikle gelir ve yaş (bayanlar) ile ilgili bilgileri gizleme yoluna gitmişlerdir.

Araştırma kapsamına alınan Balıkesir İl Merkezi’ne bağlı 39 mahalle bulunmaktadır. Diğer taraftan, Türkiye İstatistik Kurumu 2011 yılı adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre Balıkesir’in merkez nüfusu 263 bindir. Araştırmada, örneklem sayısı/nüfus=0,0016’dır. Örneklem sayısının, araştırmanın güvenilirliği ve temsil niteliği açısından yeterli olduğu düşünülmektedir.

4.3. Veri Toplama Aracı ve Analizler

Araştırmada, veri toplama aracı olarak anket tekniğinden yararlanılmıştır. Anket, iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda, anket katılımcılarının demografik özellikleri ile ilgili sorular yer almaktadır. Bu kısım, deneklerin yaşı, cinsiyeti, medeni durumu, eğitimi, geliri, mesleği ve ikamet ettikleri mahalleye ilişkin sorulardan oluşmaktadır. İkinci kısımda ise, yerel halkın Balıkesir Üniversitesi ve üniversite öğrencilerine bakış açısı ile ilgili 34 önermeden oluşan bir ölçek yer almaktadır. Ölçekteki önermeler yazındaki ilgili çalışmalardan yararlanılarak hazırlanmıştır (Öztürk vd., 2011:145-158; Özdem ve Sarı, 2008; Yelkikalan vd., 2010:51-59; Yılmaz ve Kaynak, 2011:55-73; Gültekin ve Gelibolu, 2009:112-130; görkemli, 2009:169-186).

Araştırma verileri, SPSS for Windows istatistik paket programı yardımıyla analiz edilmiştir. Katılımcıların demografik özelliklerini belirlemek amacıyla tanımlayıcı istatistiklerden yararlanılmıştır. Yerel halkın üniversiteye bakış açısı ölçeğindeki önermelere katılım düzeylerini yorumlamada ise, tek örneklem t-test yönteminden faydalanılmıştır. Katılımcıların demografik özelliklere bağlı olarak üniversite ölçeğine bakış açısının değişip değişmediğini sorgulamak için de, bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü anova analizi yapılmıştır. Son olarak, ölçeğin güvenilirliğini test etmek için Alpha katsayısı hesaplanmış ve yapı geçerliliği için de, faktör analizi yapılmıştır.

5. Bulgular ve Tartışma

5.1. Demografik Bulgular

Ankete katılan yerel halkın demografik özellikleri aşağıdaki gibi özetlenebilir (tablo 2). Katılımcıların çoğunluğu (%63) baylardan oluşmaktadır. Yaş dağılımında 20 ile 49 yaş arasının (%71) ağırlığı göze çarpmaktadır. Katılımcıların çoğunluğu (68) evlidir.

Tablo 2. Katılımcıların cinsiyeti, Yaşı ve Medeni Hali

Bireylerin Cinsiyeti			Bireylerin Yaşı			Bireylerin Medeni Hali
Cinsiyet	Sıklık	Yüzde (%)	20'den küçük	33	7,6	Evli	297	68,3
Bay	275	63,2	20-29 Arası	106	24,4	Bekar	124	28,5
Bayan	160	36,8	30-39 Arası	125	28,7	Dul	14	3,2
			40-49 Arası	78	17,9
			50-59 Arası	61	14
			59'dan büyük	32	7,4

Tablo 3. Katılımcıların Eğitimi, Mesleği ve Geliri

Bireylerin Eğitimi, Mesleği ve Gelirleri
Eğitim Durumu	Sıklık	(%)	Meslek	Sıklık	%	Aylık Gelir	Sıklık	%
Okuryazar değil	10	2,3	İşçi	99	22,8	500TL'den az	52	12
İlkokul	82	18,9	Memur	70	16,1	500-999TL Arası	129	29,7
Ortaokul	50	11,5	Tüccar	7	1,6	1000-1499TL	96	22,1
Lise	143	32,9	Esnaf/sanatkar	54	12,4	1500-1999TL	72	16,6
Üniversite	136	31,3	Çiftç/Hayvancı	6	1,4	2000-2999TL	40	9,2
Y. Lisans	10	2,3	Evhanımı	70	16,1	3000TL ve üstü	12	2,8
Doktora	3	0,7	Öğrenci	47	10,8	Hiçbir geliri yok	11	2,5
			Emekli	58	13,3	Cevap yok	23	5,3
			Serbest meslek	22	5,1

Tablo 3’e bakıldığında ise, araştırma kapsamına alınanlardan %64,2 gibi büyük bir çoğunluğun lise ve üniversite eğitimi aldığı görülmektedir. Buna karşın %2,3’lük hiçbir okul eğitimi almamış bir kitle de bulunmaktadır. Yüksek lisans ve doktora gibi ileri düzey eğitim alanların oranı da %3’dür. Bu oranlar, araştırmada, farklı eğitim düzeylerini temsil edebilecek yeterli örneklem gruplarının oluşturulduğunu göstermektedir. Tablodan, tüccar ve hayvancı-çiftçi mesleği ile uğraşanların az olduğu görülmektedir. Bunun nedeninin, toplumda tüccar sayısının az olması ile kent merkezinde çiftçilik-hayvancılık ile uğraşanların az olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. En kalabalık meslek grubunu sırayla işçi, memur, ev hanımı, emekli ve esnaf-sanatkarlar oluşturmaktadır. Bu bulgular Balıkesir kent merkezinin bir sanayi, hizmet ve ticaret merkezi olmaya başladığını göstermektedir. Bireylerin %68,4’lük kısmının geliri 500-2000 TL arasındadır. Hiç geliri olmayanlar %2,5’dir. 3000 TL üzeri geliri olanlar ise, sadece %2,8’dir.

5.2. Yerel Halkın Üniversite ve Üniversite Öğrencileri İle İlgili Genel Bakış Açısı

Araştırmada, öncelikle ankete katılan yerel halkın oluşturulan ölçek ile ilgili genel bakış açıları öğrenilmeye çalışılmıştır. Tablo 4’de, katılımcıların her bir önermeye verdikleri yanıtların anlamlılık düzeyleri ve standart sapmaları yer almaktadır. Yanıt kategorileri beş grupta toplanmıştır. Bu gruplamada; önermelere “tamamen katılanlara (5)”, “katılanlara (4)”, “kararsızlara (3)”, “katılmayanlara (2)” ve “hiç katılmayanlara (1)” puan verilmiştir.

Tablo 4’de de görüldüğü gibi, yerel halkın Balıkesir Üniversitesi ile ilgili bakış açıları oldukça olumlu yöndedir. Önermelere verilen yanıtların anlamlılık düzeyi 4,56 ile 2,33 arasında değişmektedir. Anlamlılık düzeyi 3,00’ın altında olan son beş önerme içinde 25. Önerme hariç hepsi ters kodlanmış önermelerdir. Buradan yerel halkın önermelere yüksek düzeyde olumlu bir katılım gösterdikleri anlaşılmaktadır. Anket katılımcıları, 34 önerme arasında en az değişkenliğe sahip (en homojen) değerlendirmeyi “üniversite şehrin ilerlemesini kolaylaştırır” (standart sapma: 0,67716); en çok değişkenliğe sahip (en heterojen) değerlendirmeyi ise, “Üniversite çalışanları Balıkesirli olmalıdır” (standart sapma: 1,49352) ile “Üniversite öğrencilerinden bireysel olarak fayda sağlamaktayım” (Standart sapma: 1,46559) önermelerinde yapmışlardır. En düşük standart sapma ile en yüksek standart sapma değerleri arasındaki fark oldukça düşüktür. Bu da, katılımcıların üniversiteye bakış açısında çok derin farklılıklar olmadığını göstermektedir. Elde edilen bu bulgular, Balıkesir’de yerel halk tarafından üniversitenin olumlu algılandığını göstermektedir.

Tablo 4 ve Tablo 5’den de görülebileceği gibi, yerel halk arasında en olumlu görüş 4,56 anlamlılık değeri ile, “üniversite şehrin ilerlemesini kolaylaştırır” önermesinde yoğunlaşmaktadır. İkinci en olumlu görüş 4,48 ile, “üniversite öğrencileri yöre ekonomisini canlandırır” önermesinde, üçüncüsü 4,44 ile, “üniversite halka yönelik mesleki kurslar açmalıdır” önermesinde, dördüncüsü 4,40 ile, “üniversite önemli bir gelir kaynağı yaratır” önermesinde ve beşinci olarak da 4,39 ile, “üniversite bölgenin tanınmasını sağlar” önermesinde yoğunlaşmaktadır. Buna karşın en olumsuz bakış açısı, 2,33 anlamlılık değeri ile “üniversite öğrencileri yöredeki suç oranını arttırmaktadır” önermesinde ortaya çıkmıştır. Bunu 2,40 ile “üniversite öğrencileri toplumun kültürünü bozmaktadır” önermesi, 2,61 ile “üniversite öğrencileri toplumun yaşam tarzını olumsuz etkilemektedir”, 2,65 ile “artan öğrenci sayısı yerel halk ile öğrenciler arasındaki çatışmayı arttırmaktadır” ve 2,98 ile de “yöreye gelen üniversite öğrencilerinden bireysel olarak fayda sağlamaktayım” önermesi izlemektedir. Olumsuz bakış açılarının yoğunlaştığı bu önermelerin dördü ters kodlanmış olup, bu önermelerde yerel halkın üniversite öğrencilerini olumsuz bakıp bakmadıkları test edilmiştir. Elde edilen bulgular, Balıkesir’de yerel halkın üniversite öğrencilerine yönelik olumsuz yaklaşımlarının olmadığını, katılımcıların bu konuda “kararsızlık” noktasında durduklarını ortaya koymaktadır. Önermelere ilişkin güven aralığının en üst ve en alt değerleri arasındaki farkın fazla olmaması ve her önermede pozitif olması, katılımcılar arasında üniversiteye yönelik olumlu bakış açısında homojenliğe işaret etmektedir.

Tablo 4. Yerel Halkın Balıkesir Üniversitesi Ölçeğine Yönelik Bakış Açıları

	ÖNERMELER	N	Mean	Std. Dev.	Std. E. Mean
1	Üniversite şehrin ilerlemesini kolaylaştırır	435	4,5632	0,67716	0,03247
2	Üniversite bölgenin tanınmasını sağlar	431	4,3944	0,84763	0,04083
3	Üniversite şehrin dışa açılmasını sağlar	429	4,1888	0,95666	0,04619
4	Üniversite ulaşım imkânlarının gelişmesini sağlar	432	4,0648	0,96359	0,04636
5	Üniversite altyapı yatırımlarının artmasını sağlar	433	3,6559	1,09685	0,05271
6	Üniversite haberleşme olanaklarının gelişmesini sağlar	431	3,8306	1,04840	0,05050
7	Üniversite yerel medyanın gelişmesine destek olmaktadır	433	3,7921	1,04670	0,05030
8	Üniversite sivil toplum kuruluşlarının gelişmesine destek olmaktadır	431	3,8538	0,99743	0,04804
9	Üniversite kamu hizmetlerinin gelişmesine destek olmaktadır	432	4,0463	0,94767	0,04559
10	Üniversiteye yeni fakülteler – programlar açılmalıdır	431	4,4919	0,76207	0,03671
11	Yöreye daha fazla öğrenci gelmesini desteklemekteyim	432	4,4005	0,79692	0,03834
12	Yörede üniversite ve üniversite öğrencilerinin olmasını yararlı görüyorum	425	4,1576	0,98866	0,04796
13	Üniversite öğrencilerinin yöreye sağladığı yararlar zararlarından fazladır	433	3,8637	1,10864	0,05328
14	Yerel yöneticiler yöreye daha fazla öğrenci gelmesini desteklemelidir	430	4,3535	0,89060	0,04295
15	Üniversite çalışanları Balıkesirli olmalıdır	434	3,1452	1,49352	0,07169
16	Üniversite çevrenin korunmasına yardımcı olur	434	3,4378	1,13807	0,05463
17	Üniversite halkın çevreye daha da temiz tutmasına neden olur	432	3,2685	1,19245	0,05737
18	Üniversitede yapılan bilimsel araştırmalar/ çalışmalar kentin sorunlarının çözümüne katkı sağlamaktadır.	433	3,8245	1,14732	0,05514
19	Üniversite öğrencileri yöre ekonomisini canlandırır	435	4,4851	0,71303	0,03419
20	Üniversite önemli bir gelir kaynağı yaratır	432	4,4051	0,78871	0,03795
21	Üniversite yörede istihdam olanağı yaratır	432	4,1296	0,94971	0,04569
22	Üniversite yöre halkının gelir düzeyini arttırır	430	4,1093	1,01258	0,04883
23	Üniversite yörede yeni tesislerin açılmasını sağlar	433	4,2702	0,88373	0,04247
24	Bölgeye Üniversite öğrencilerinin gelmesi fiyatları yükseltir	433	3,6513	1,23072	0,05914
25	Üniversite öğrencilerinden bireysel olarak fayda sağlamaktayım	426	2,9836	1,46559	0,07101
26	Üniversite bölge insanının kültürünün gelişmesini sağlar	433	3,8591	1,05673	0,05078
27	Bölgede üniversitenin olması yerel halkın eğitim seviyesini yükseltir	431	4,0116	1,04430	0,05030
28	Üniversite halkın yaşam kalitesini arttırır	433	3,8453	1,04597	0,05027
29	Üniversite halka yönelik mesleki eğitim kursları – programları açmalıdır	434	4,4470	0,74648	0,03583
30	Yerel halk kiralık evlerini üniversite öğrencilerine kiraya vermelidir	428	3,9860	1,04905	0,05071
31	Balıkesir’de yerel halk ile üniversite öğrencileri arasında çatışma vardır *	431	2,6589	1,27120	0,06123
32	Üniversite öğrencileri toplumun yaşam tarzını olumsuz etkilemektedir *	432	2,6181	1,25236	0,06025
33	Üniversite öğrencileri yöredeki suç oranını arttırmaktadır *	434	2,3341	1,14790	0,05510
34	Üniversite öğrencileri toplumun kültürünü bozmaktadır *	422	2,4076	1,28383	0,06250

*Önermeler ters kodlanmıştır

Tablo 5. Yerel Halkın En Olumlu ve En Olumsuz Görüşleri

Tek Örneklem T-Test
	Önerme	t	df	Sig. (2-tailed)	Mean Difference	95% Confidence Interval of the Difference
	Önerme	t	df	Sig. (2-tailed)	Mean Difference	Lower	Upper
	En Olumlu Görüşler
1.	Önerme1	140.547	434	.000	4.56322	4.4994	4.6270
2.	Önerme 19	131.191	434	.000	4.48506	4.4179	4.5523
3.	Önerme 29	124.107	433	.000	4.44700	4.3766	4.5174
4.	Önerme 20	116.086	431	.000	4.40509	4.3305	4.4797
5.	Önerme 2	107.630	430	.000	4.39443	4.3142	4.4747
	En Olumsuz Görüşler
1.	Önerme 33	42.360	433	.000	2.33410	2.2258	2.4424
2.	Önerme 34	38.524	421	.000	2.40758	2.2847	2.5304
3.	Önerme 32	43.450	431	.000	2.61806	2.4996	2.7365
4.	Önerme 31	43.424	430	.000	2.65893	2.5386	2.7793
5.	Önerme 25	42.017	425	.000	2.98357	2.8440	3.1231

5.3. Güvenilirlik ve Geçerlilik Analizi

Araştırmada kullanılan ölçeğin güvenilirliğini belirlemede Cronbach’s Alpha testinden yararlanılmıştır. Sosyal bilimler yazınında, alfa katsayısının 0,70’ten büyük olması, ölçeklerin içsel güvenilirlikleri için yeterli kabul edilmektedir (Baum ve Wally, 2003’den Hamşıoğlu, 2011: 94). Ancak bazı yazarlar (Kathuria, 2000’den Ergün 2003: 144) 0,60 ve üzerindeki alfa katsayısının da kabul edilebilir olduğunu belirtmektedir. Kalaycı (2006: 405) ise, 0 ile 1 arasında değer alan alfa katsayısına bağlı olarak ölçeğin güvenirliğinin aşağıdaki gibi yorumlanabileceğini ileri sürmektedir:

0,00 ≤  < 0,40 ise ölçek güvenilir değildir; 0,40 ≤  < 0,60 ise ölçeğin güvenilirliği düşük; 0,60 ≤  < 0,80 ise ölçek oldukça güvenilir ve 0,80 ≤  < 1,00 ise ölçek yüksek derecede güvenilirdir.

Balıkesir Üniversitesi ölçeğinin güvenirlik katsayısı, ilk hesaplamada 0,854 olarak bulunmuştur. Bu aşamada, ölçeğin korelâsyonlarına bakılmış ve 0,123 ile 0,603 arasında değerler aldıkları görülmüştür (Tablo 6). Ölçeğin toplanabilirlik özelliğinin bozulmaması için, soru ile bütün arasındaki korelâsyon katsayılarının 0,25 değerinden büyük olması gerekmektedir (Kalaycı, 2006’dan, Hamşıoğlu, 2011: 359). Bu nedenle, korelâsyon katsayısı 0,25 değerinden küçük çıkan 7 önerme (Ö15:0,219; Ö18:0,214; Ö24:0,231; Ö31:0,123; Ö32:0,133; Ö33:0,154 ve Ö34:0,127) ölçekten silinmiştir. Bu işlem, soru ile bütün arasındaki korelâsyon katsayılarının negatif olmaması nedeniyle, ölçeğin toplanabilirlik özelliğini bozmamaktadır. Daha öncede belirtildiği gibi, ölçekteki son dört önerme (31., 32., 33. ve 34. önermeler) ters kodlanmıştır. Bu durumda, ölçekte beklentilerin altında değer alan üç önerme (15., 18. ve 24. önermeler) bulunmaktadır.

Tablo 6. Üniversite Ölçeğinin Güvenilirlik Bulguları

Sıra	ÖNERMELER	Madde-Toplam Korelasyonları	Cronbach's Alpha	Önermeler	İlgili Önermeler Çıkarıldıktan Sonraki Korelasyon	İlgili Önermeler Çıkarıldıktan Sonra Cronbach's Alpha
1	Üniversite şehrin ilerlemesini kolaylaştırır	.369	.851	1	.391	.899
2	Üniversite bölgenin tanınmasını sağlar	.470	.848	2	.485	.897
3	Üniversite şehrin dışa açılmasını sağlar	.519	.847	3	.540	.896
4	Üniversite ulaşım imkânlarının gelişmesini sağlar	.493	.847	4	.526	.896
5	Üniversite altyapı yatırımlarının artmasını sağlar	.585	.844	5	.578	.895
6	Üniversite haberleşme olanaklarının gelişmesini sağlar	.603	.844	6	.619	.894
7	Üniversite yerel medyanın gelişmesine destek olmaktadır	.530	.846	7	.573	.895
8	Üniversite sivil toplum kuruluşlarının gelişmesine destek olmaktadır	.479	.847	8	.512	.897
9	Üniversite kamu hizmetlerinin gelişmesine destek olmaktadır	.492	.847	9	.518	.896
10	Üniversiteye yeni fakülteler – programlar açılmalıdır	.330	.851	10	.407	.899
11	Yöreye daha fazla öğrenci gelmesini desteklemekteyim	.389	.850	11	.469	.898
12	Yörede üniversite ve üniversite öğrencilerinin olmasını yararlı görüyorum	.334	.851	12	.381	.899
13	Üniversite öğrencilerinin yöreye sağladığı yararlar zararlarından fazladır	.317	.851	13	.371	.900
14	Yerel yöneticiler yöreye daha fazla öğrenci gelmesini desteklemelidir	.423	.849	14	.469	.898
15	Üniversite çalışanları Balıkesirli olmalıdır	*.219*	.855	15	-	-
16	Üniversite çevrenin korunmasına yardımcı olur	.567	.845	16	.606	.894
17	Üniversite halkın çevreye daha da temiz tutmasına neden olur	.525	.845	17	.542	.896
18	Üniversitede yapılan bilimsel araştırmalar/ çalışmalar kentin sorunlarının çözümüne katkı sağlamaktadır.	*.214*	.871	18	-	-
19	Üniversite öğrencileri yöre ekonomisini canlandırır	.413	.850	19	.454	.898
20	Üniversite önemli bir gelir kaynağı yaratır	.410	.850	20	.447	.898
21	Üniversite yörede istihdam olanağı yaratır	.488	.848	21	.496	.897
22	Üniversite yöre halkının gelir düzeyini arttırır	.497	.847	22	.539	.896
23	Üniversite yörede yeni tesislerin açılmasını sağlar	.510	.847	23	.531	.896
24	Bölgeye Üniversite öğrencilerinin gelmesi fiyatları yükseltir	.231	.854	24	-	-
25	Üniversite öğrencilerinden bireysel olarak fayda sağlamaktayım	.339	.851	25	.294	.904
26	Üniversite bölge insanının kültürünün gelişmesini sağlar	.446	.848	26	.486	.897
27	Bölgede üniversitenin olması yerel halkın eğitim seviyesini yükseltir	.430	.848	27	.476	.897
28	Üniversite halkın yaşam kalitesini arttırır	.556	.845	28	.590	.895
29	Üniversite halka yönelik mesleki eğitim kursları programları açmalıdır	.305	.852	29	.350	.899
30	Yerel halk kiralık evlerini üniversite öğrencilerine kiraya vermelidir	.322	.851	30	.370	.900
31	Balıkesir’de yerel halk ile üniversite öğrencileri arasında çatışma vardır *	*.123*	.857	31	-	-
32	Üniversite öğrencileri toplumun yaşam tarzını olumsuz etkilemektedir *	*.133*	.856	32	-	-
33	Üniversite öğrencileri yöredeki suç oranını arttırmaktadır *	*.154*	.855	33	-	-
34	Üniversite öğrencileri toplumun kültürünü bozmaktadır *	.127	.857	34	-	-

Ölçekte kalan 27 önermeye tekrar güvenilirlik analizi uygulanmıştır. Yapılan bu ikinci analizde, ölçeğin güvenilirlik katsayısı (,901) olarak bulunmuştur (tablo 7). Bulunan bu değer, ölçeğin iç tutarlılığının oldukça yüksek düzeyde olduğunu göstermektedir. Bu durumda, ölçeğin güvenilir bir veri toplama aracı olduğu söylenebilir.

Tablo 7. Ölçeğin Güvenilirlik Analizi

Reliability Statistics
Cronbach's Alpha	Madde Sayısı
.901	27

Araştırmada kullanılan ölçeğin yapı geçerliliğini incelemek için ise, faktör analizi uygulanmıştır. Faktör analizi, sosyal bilimler yazınında ölçeğin yapı geçerliliğini sınamada sıkça kullanılan bir yöntemdir (Özutku ve Çetinkaya, 2012: 357). Öncelikle, ölçeğe faktör analizi uygulanıp uygulanamayacağını (diğer bir ifadeyle veri setinin faktör analizi için uygun olup olmadığını) test etmek için, Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) değerine ve küresellik (Bartlett’s Test) derecesine bakılmıştır. KMO değerinin 0,5’ten büyük olması, veri setinin faktör analizi için uygunluğunu göstermektedir (Kalaycı, 2006: 327).

Tablo 8’de de görüldüğü gibi, ölçeğin KMO değeri 0,851 olarak bulunmuştur. Bu değer, veri setinin faktör analizi için uygun olduğunu ( ,851 > ,500) göstermektedir. Araştırma verilerinden anlamlı faktörler veya değişkenler çıkarabileceğini gösteren küresellik derecesi ise, 5111,624 olarak tespit edilmiştir. Elde edilen bu değer 0,000 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlıdır. Diğer bir ifadeyle, değişkenler arasında önemli korelâsyonlar bulunmaktadır. Bu durumda, veri seti faktör analizi için uygundur (Kalaycı, 2006: 327).

Tablo 8. KMO ve Bartlett Testi

KMO and Bartlett's Test
KMO Örneklem Yeterliliği Ölçüsü		.851
Küresel Bartlett Testi	X² (Chi-Square)	5111.624
	df	561
	Sig. (p˂,000)	.000

KMO ve Bartlett testi sonuçlarının uygunluğu belirlendikten sonra, 34 önermeye faktör analizi uygulanmıştır. Çözümlemelerde ,500’ün altında eş kökenliğe sahip önermelerin analizden çıkarılması ve daha sonra da, varimax döndürme yönteminin tekrarlanması görüşü benimsenmiştir. Çünkü böyle bir uygulama, hem KMO değerini hem de açıklanan varyans oranını yükseltmektedir (Kalaycı, 2006: 328-329). Aydın ve arkadaşları da benzer şekilde, her bir faktörde, faktör yükü ,500’den daha düşük olan maddelerin ve birden çok faktörde nitelik yükü 1,000 altında olan sonuçların ölçekten çıkarılması gerektiğini belirtmektedir (Hattie, 1985’den Aydın vd., 2011: 92).

Tablo 9. Ortak Varyanslara İlişkin İstatistikler

*Sıra*		Yük	İlgili Maddeler Çıkarıldıktan Sonra Yük
1	Üniversite şehrin ilerlemesini kolaylaştırır	.620	.562
2	Üniversite bölgenin tanınmasını sağlar	.660	.731
3	Üniversite şehrin dışa açılmasını sağlar	.625	.704
4	Üniversite ulaşım imkânlarının gelişmesini sağlar	.561	.506
5	Üniversite altyapı yatırımlarının artmasını sağlar	.665	.690
6	Üniversite haberleşme olanaklarının gelişmesini sağlar	.596	.615
7	Üniversite yerel medyanın gelişmesine destek olmaktadır	.773	.782
8	Üniversite STK’ların gelişmesine destek olmaktadır	.725	.755
9	Üniversite kamu hizmetlerinin gelişmesine destek olmaktadır	.665	.666
10	Üniversiteye yeni fakülteler – programlar açılmalıdır	.620	.662
11	Yöreye daha fazla öğrenci gelmesini desteklemekteyim	.717	.763
12	Yörede üniversite ve üniversite öğrencilerinin olmasını yararlı görüyorum	.653	.658
13	Üniversite öğrencilerinin yöreye sağladığı yararlar zararlarından fazladır	.474	-
14	Yerel yöneticiler yöreye daha fazla öğrenci gelmesini desteklemelidir	.654	.656
15	Üniversite çalışanları Balıkesirli olmalıdır	.393	-
16	Üniversite çevrenin korunmasına yardımcı olur	.599	.587
17	Üniversite halkın çevreye daha da temiz tutmasına neden olur	.621	.582
18	Üniversitede yapılan bilimsel araştırmalar/ çalışmalar kentin sorunlarının çözümüne katkı sağlamaktadır	.254	-
19	Üniversite öğrencileri yöre ekonomisini canlandırır	.777	.781
20	Üniversite önemli bir gelir kaynağı yaratır	.676	.697
21	Üniversite yörede istihdam olanağı yaratır	.599	.599
22	Üniversite yöre halkının gelir düzeyini arttırır	.661	.628
23	Üniversite yörede yeni tesislerin açılmasını sağlar	.605	.658
24	Bölgeye Üniversite öğrencilerinin gelmesi fiyatları yükseltir	.270	-
25	Üniversite öğrencilerinden bireysel fayda sağlamaktayım	.470	-
26	Üniversite bölge insanının kültürünün gelişmesini sağlar	.593	.582
27	Bölgede üniversitenin olması yerel halkın eğitim seviyesini yükseltir	.568	.571
28	Üniversite halkın yaşam kalitesini arttırır	.653	.653
29	Üniversite halka yönelik mesleki eğitim kursları programları açmalıdır	.469	-
30	Yerel halk kiralık evlerini üniversite öğrencilerine çekinmeden kiraya verebilmelidir	.496	-
31	Balıkesir’de yerel halk ile üniversite öğrencileri arasında çatışma vardır *	.612	.637
32	Üniversite öğrencileri toplumun yaşam tarzını olumsuz etkilemektedir *	.736	.743
33	Üniversite öğrencileri yöredeki suç oranını arttırmaktadır *	.745	.768
34	Üniversite öğrencileri toplumun kültürünü bozmaktadır *	.747	.755

Yapılan faktör analizinde, eş kökenliliği ,500’ün altında olan yedi önermeye rastlanılmıştır (Tablo 9). Bunlar: 13., 15., 18., 24., 25., 29. ve 30. önermelerdir. Bu önermeler analiz dışı bırakıldıktan sonra, kalan 27 önermeli ölçeğe uygulanan ikinci faktör analizinde, özdeğeri 1’den büyük olan yedi faktör elde edilmiştir (tablo 10). Bu yedi faktör, toplam varyansın %66,63’ünü açıklamaktadır. Elde edilen bu oran oldukça yüksek bir değerdir. Çünkü, faktör analizi sonucunda elde edilen varyans oranları ne kadar yüksekse, ölçeğin faktör yapısı da o kadar güçlü olmaktadır. Ancak, sosyal bilimlerde yapılan analizlerde, çok faktörlü yapılarda açıklanan varyans miktarının % 40 ile % 60 arasında olması yeterli kabul edilmektedir (Tavşancıl, 2010).

Tablo 10’dan da görülebileceği gibi, birinci faktör toplam varyansın %11,498’ini, ikinci faktör %11,253’ünü, üçüncü faktör %10,722’ini, dördüncü faktör %9,887’ini, beşinci faktör %8,694’ünü, altıncı faktör %8,08’ini ve yedinci faktör de %6,496’ını açıklamaktadır.

Tablo 10. Açıklanan Toplam Varyansa İlişkin İstatistikler

Toplam Yük
Faktör	Toplam	Varyans (%)	Cumulative (%)
1	3.104	11.498	11.498
2	3.038	11.253	22.751
3	2.895	10.722	33.473
4	2.669	9.887	43.360
5	2.347	8.694	52.054
6	2.181	8.080	60.134
7	1.754	6.496	66.630

Ölçekteki her bir önermeye ilişkin faktör yükleri ise, aşağıdaki tablo 11’de görülmektedir. Tablodan, birinci faktörü oluşturan yedi (yükleri 0,520 ile 0,715 arasında), ikinci faktörü oluşturan dört (yükleri 0,599 ile 0,744 arasında), üçüncü faktörü oluşturan beş (yükleri 0,555 ile 0,854 arasında), dördüncü faktörü oluşturan dört (yükleri 0,753 ile 0,861 arasında), beşinci faktörü oluşturan üç (yükleri 0,755 ile 0,804 arasında), altıncı faktörü oluşturan üç (yükleri 0,744 ile 0,811 arasında) ve son olarak, yedinci faktörü oluşturan iki önermenin (yükleri 0,713 ve 0,778) olduğu anlaşılmaktadır.

5.4. Hipotez Testleri

Balıkesir merkezde yaşayan yerel halkın, Balıkesir Üniversitesi ve üniversite öğrencilerine bakış açısının, demografik özelliklere göre farklılık gösterip göstermediğini test etmek için tek yönlü anova analizi, t-test ve bağımsız örneklem testleri yapılmıştır.

Araştırmamızda ilk olarak, yerel halkın yaş değişkenine bağlı olarak üniversiteye bakış açısında farklılık olup olmadığını test etmek için tek yönlü anova analizi yapılmıştır. Tablo 12’den de görülebileceği gibi, yaş farkına bağlı yerel halkın üniversite ve üniversite öğrencilerine bakış açısına ilişkin istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır (p=0,071˃0,05). Bu değer, yaş farkına bağlı olarak yerel halkın üniversite ve üniversite öğrencilerine bakış açısında farklılık olmadığını göstermektedir.

Tablo 11.Faktör Analizi Sonuçları

Rotasyonlu Bileşen Matriksi
	Bileşenler
Önerme	1	2	3	4	5	6	7
1	.017	.050	.715*	-.013	.121	.158	.090
2	.137	-.017	.852*	.000	.122	.120	.078
3	.004	.213	.791*	-.038	.037	.125	.086
4	.198	.289	.615*	.029	.038	-.066	.302
5	.520*	.086	.555*	-.008	.188	.023	.078
6	.553*	-.015	.236	.069	.228	.023	.489
7	.054	.136	.206	.014	.194	.154	.778*
8	.056	.329	.181	.010	.082	.212	.713*
10	.580*	.441	.080	.029	.184	.116	.033
11	.561*	.497	.065	.065	.090	.012	.057
12	.093	.599*	.115	-.052	.257	.092	.219
13	.116	.744*	.140	.131	.230	.030	.181
14	.174	.645*	.054	.062	.291	.220	.168
15	.347	.674*	.205	-.053	-.007	.180	-.024
16	.672*	.322	.131	-.012	.045	.057	-.061
17	.715*	.235	.027	.001	.037	.046	.033
18	.081	-.162	-.011	.753*	.180	-.026	-.063
19	.055	-.025	-.045	.845*	-.069	-.092	.100
20	.051	.091	.007	.861*	-.108	-.014	-.062
21	-.271	.279	.022	.753*	-.086	-.141	.092
22	.694*	-.195	.048	-.047	.068	.327	.146
25	.045	.135	.123	-.142	.067	.811*	.213
26	.079	.243	.179	.001	.001	.744*	.070
29	.220	.010	.063	-.113	.194	.747*	.041
30	.112	.115	.093	.010	.755*	.175	.178
31	.195	.188	.165	-.053	.804*	-.001	.178
32	.041	.334	.128	-.050	.784*	.087	-.019
Çıkarım Yöntemi: Temel Bileşen Analizi. Rotasyon Yöntemi: Kaiser Varimax .

Tablo 12. Yaş Farkına Yönelik Tek Yönlü Anova Analizi

	Kareler Toplamı	df	Anlamlılık Karesi	F	Sig.
Gruplar arası	2.481,807	5	496,361	2,052	0,071
Grup İçi	87.544,364	362	241,835
Toplam	90.026,171	367

İkinci olarak, cinsiyet değişkenine bağlı olarak yerel halkın üniversite ve üniversite öğrencilerine bakışının farklılık gösterip göstermediği analiz edilmiştir. Tablo 13’den de görülebileceği gibi, bağımsız örneklem testi sonucu (t=3,17 ve t=3,34, p=0,015˂ 0,05), cinsiyet farkına bağlı olarak yerel halkın üniversiteye bakış açısında anlamlı bir farklılık olduğu ortaya çıkmaktadır. Tabloda “Anlamlılık” değerlerine bakıldığında baylar lehine (131,1411) bir sonuç görülmektedir. Bu nedenle bayların üniversiteyi daha olumlu algıladığı ortaya çıkmıştır. Bayanlarda ise anlamlılık değeri 125,7480’dir.

Tablo 13. Cinsiyet Farkına Yönelik T-Test ve Bağımsız Örneklem Testi

T-Test
		CINSIYET			N		Anlamlılık			St.Sapma			St. Hata Düzeyi
YEREL HALK		bay			241		131,1411			16,26079			1,04745
		bayan			127		125,7480			13,84378			1,22844
Bağımsız Örneklem Testi
Varyans Eşitliği Levene Testi			Anlam Eşitliği T-Testi
F	Sig.		t	df		Sig. (2-tailed)		Anlam Farkı	St. Hata Farkı			%95 Güven Aralığında Fark
												En Düşük		En Yüksek
5,99	,015		3,17 3,34	366 294		0,002 0,001		5,393 5,393	1,696 1,614		2,057 2,215			8,729 8,570

Böylece, araştırmamızda cinsiyete bağlı olarak yerel halkın üniversite ve üniversite öğrencilerine yönelik bakış açılarının farklılık göstereceğini öngören H1 hipotezi ise kabul edilmiştir. Araştırma bulguları, cinsiyete bağlı olarak yerel halkın üniversite ve üniversite öğrencilerine yönelik bakış açıların değiştiğini ortaya koymaktadır.

Üçüncü olarak, araştırmamızda medeni duruma bağlı olarak yerel halkın üniversiteye bakış açısında bir farklılık olup olmadığı analiz edilmiştir. Tablo 14’deki araştırma bulguları (p=0,028˂0,05), medeni duruma göre yerel halkın üniversiteye bakış açısında bir farklılık olduğu ortaya koymaktadır. Homojenlik değerlerine bakıldığında ise (Alpha = .05’e göre), Alpha değeri dullarda 121,4444, bekarlarda 126,5980 ve evlilerde ise 130,6187’dir. Bu durumda, araştırmada elde edilen bulgulara göre, üniversiteye bakışı açısı en olumlu olan grup evlilerdir. Evlileri bekârlar izlemektedir. Dullar ise, bakış açısı en negatif olan gruptur. Ayrıca, elde edilen bulgular (p=0,125˃0,05), her bir grup içinde homojenliğin yüksek olduğunu ve bu nedenle, grup içi bakış açısının farklılık göstermediğini ortaya koymaktadır. Bu veriler, medeni durum farklılığına bağlı olarak yerel halkın üniversiteye bakış açısının değiştiğini, ancak, aynı medeni hale sahip gruplar içinde ise bakış açısının değişmediğini göstermektedir. Bu durumda, araştırmamızda medeni duruma bağlı olarak yerel halkın üniversiteye bakış açısının değişeceğini öngören H2 hipotezi kabul edilmiştir.

Araştırmamızda analiz edilen konulardan biri de, eğitim düzeyine bağlı olarak yerel halkın üniversite hakkındaki görüşlerinde bir farklılığın olup olmadığıdır. Tablo 15’den de görülebileceği gibi, araştırmada eğitime ilişkin elde edilen değer (p=0,639˃0,05), eğitim düzeyine bağlı olarak yerel halkın üniversite ve üniversite öğrencilerine bakışlarının değişmediğini ortaya koymaktadır. Araştırmamızda, özellikle okur-yazar olmayandan doktora eğitimine kadar eğitim düzeyi çok farklı gruplara yer verilmesine rağmen elde edilen bu sonuçlar oldukça dikkat çekicidir. Bu bulgular, Bayburt Üniversitesi’ne yönelik yapılan bir başka araştırmada elde edilen “üniversite ekonomik katkı algısının” eğitim ve gelir seviyesi düşük olanlar arasında yüksek olduğu, buna karşın sosyo-kültürel etki algısının eğitim ve gelir düzeyine göre değişmediği yönündeki bulgularla çelişmektedir (Yılmaz ve Kaynak, 2011:68). Bir başka araştırmada da, eğitim düzeyi arttıkça yerel halkın öğrencilere yönelik hoşgörü ve demokratik tutum algısının arttığı, düşük gelir düzeyinde ise bu algının olumsuz olduğu, ancak belli bir gelir düzeyinden sonra arttığı vurgulanmaktadır (Torun vd., 2009:178). Araştırmamızda ise, gerek eğitim düzeyi farklılığına ve gerekse gelir düzeyi farklılığına göre yerel halkın Balıkesir Üniversitesi’ne bakış açısında herhangi bir farklılık tespit edilememiştir. Bu konuda farklı araştırmalarda farklı bulgular elde edilmesi sosyal bilimlerin özelliği gereği normal karşılanmalıdır. Bu farklılıkların araştırma evreninin, zamanın, coğrafyanın, toplumun ve deneklerin farklılığından kaynaklandığı ileri sürülebilir. Bu nedenle, ileride yapılacak çalışmalarda, eğitim ve gelir düzeyine göre üniversite öğrencilerine yönelik algı farklılığının davranış bilimleri ve sosyal-psikoloji modelleriyle açıklanması daha doğru olacaktır.

Tablo 14. Medenihal Farklılığına İlişkin Tek Yönlü Anova Analizi

	Kareler Toplamı			df	Anlam Karesi	F	Sig.
Gruplar arası	1.746			2	873,40	3,611	0,028
Grup içi	88.279			365	241,86
Toplam	90.026			367
Tekyönlü Anova/Homogenlik (Shefe)
MEDENIHAL		N	Alpha = .05
			1
Dul		9	121,4444
Bekâr		102	126,5980
Evli		257	130,6187
Sig.			0,125

Tablo 15. Eğitim Düzeyi Farklılığına İlişkin Tekyönlü Anova Analizi

	Sum of Squares	df	Mean Square	F	Sig.
Between Groups	1.498,017	8	187,252	0,759	0,639
Within Groups	88.528,15	359	246,597
Total	90.026,17	367

Araştırmada, meslek farklılığı değişkenine yönelik elde edilen değer (p=0,013˂0,05), meslek farklılığına bağlı olarak yerel halkın üniversiteye bakış açısının değiştiği göstermektedir. Üstelik elde edilen bu değer, araştırmamızın en düşük değeridir. Diğer bir deyişle, yerel halkın üniversiteye bakış açısındaki farklılık en fazla mesleğe bağlı olarak değişmektedir. Bu durumda, konuya ilişkin H3 hipotezi kabul edilmiştir. Meslek gruplarının kendi içindeki üniversite algılaması ise değişmemektedir (p=0,123˃0,05).

Tablo 16. Meslek Farklılığına İlişkin Tekyönlü Anova Analizi

		Kareler Toplamı	df	Anlam Karesi	F	Sig.
Gruplar arası		4.700,267	8	587,533	2,479	0,013
Grup içi		84.593,452	357	236,956
Toplam		89.293,719	365
Anova (Duncan)
	MESLEK		N	Alpha = .05
				1
Duncan (a,b)	Evhanimi		59	125,0678
	Tüccar		7	125,1429
	Öğrenci		42	126,1905
	İşçi		80	126,3500
	Serbestmeslek		21	131,0476
	Emekli		46	132,8478
	Esnaf/sanatkar		44	133,0455
	Memur		62	133,3548
	Çiftçi/hayvancı		5	134,6000
	Sig.			0,123

Araştırmamızda bireyler 9 farklı meslek grubuna göre ayrılmıştır. Bunlar; işçi, memur, tüccar, esnaf-sanatkar, çiftçi-hayvancı, evhanımı, öğrenci, emekli ve serbest meslektir. Bu meslek grupları arasında üniversiteye bakış açısı en olumlu olan çiftçi ve hayvancılardır. Bu meslek grubunu memurlar, esnaf-sanatkarlar, emekliler, serbest meslek sahipleri, işçiler, öğrenciler, tüccarlar ve evhanımları izlemektedir.

Araştırma kapsamına alınan öğrenci grubunu, lise ve farklı üniversitelerin öğrencilerinden seçilen karışık bir grup temsil etmektedir. Öğrencilerin bu sıralamada sondan üçüncü olması oldukça düşündürücüdür. Evhanımları ile tüccarların sıralamada sonlarda olması, bu grupların kendilerine özgü niteliklerden dolayı bir dereceye kadar anlamlı bulunabilir. Ancak, öğrencilerden her birinin bir üniversite üyesi veya üye adayı olmasına rağmen, neden üniversiteye yeterince olumlu algılamadığı dikkatle incelenmesi gereken bir başka araştırma konusudur.

Araştırmada, yerel halkı oluşturan farklı gelir grupları arasında olduğu gibi, farklı gelir düzeyi gruplarının kendi içinde de, üniversite algılamasının değişmediği tespit edilmiştir (p=0,118˃0,05, tablo 14). Bu nedenle, gelir farklılığına ilişkin H4 hipotezi reddedilmiştir.

Tablo 17. Gelir Farklılığına Yönelik Tekyönlü Anova Analizi

	Kareler Toplamı		df	Anlam Karesi		F	Sig.
Gruplar arası	2490		6	415		1,71	0,118
Grup İçi	83077		342	243
Toplam	85568		348
Anova (Schefe)
AYLIK GELIR (TL)		N			Alpha = .05
					1
Geliri yok		10			125,4000
500'den az		46			126,8043
3000'den fazla		12			127,9167
1500-1999 arası		59			128,4746
500-999 arası		104			128,7981
1000-1499 arası		81			132,5556
2000-3000arası		37			135,0541
Sig.					0,550

Son olarak, araştırmamızda anket katılımcılarının oturduğu mahalleye göre üniversiteye bakış açısının farklılık gösterip göstermediği analiz edilmiştir. Tablo 18’e bakıldığında, Balıkesir’de bireylerin oturduğu mahalleye göre üniversiteye bakış açısının farklılaştığı görülmektedir (p=0,034˂0,05). Ancak, her mahallenin kendi içindeki algılama farklılığı ise, sınır kabul edilen ,05’e çok yakın olmakla beraber istatistiksel olarak bu farklılık yeterince anlamlı bulunmamaktadır.

Balıkesir merkeze bağlı 39 mahalle bulunmaktadır. Araştırma kapsamına çok sayıda mahalle girmesi ve bu mahallelerin her birinden anket yapılan kişi sayısının değişmesi, SPSS’de bazı analizleri güçleştirmiştir. Bu nedenle, mahalleler arası daha tutarlı ve güvenilir kıyaslama yapmak amacıyla örneklem sayısı dördün altında olan mahalleler birleştirilerek “diğer mahalleler” grubu oluşturulmuştur.

Balıkesir merkezde Atatürk mahallesi, Bahçelievler mahallesi, Adnan Menderes Mahallesi, Paşaalanı mahallesi ve Plevne mahallesi son yıllarda hızla gelişen ve üst gelir gruplarının yaşadığı mahallelerdir. Buna karşın 1. ve 2. Sakarya mahalleleri, Dinkçiler mahallesi ile 1. ve 2. Gündoğan mahalleleri çarpık yapılaşmanın yaygın olduğu Balıkesir’in varoş mahalleleridir.

Tablo 18’e bakıldığında üniversite ve üniversite öğrencilerine yönelik en olumlu algılamanın Sütlüce Mahallesi sakinleri arasında var olduğu görülmektedir. Bu mahalleyi sırayla 1. Orucgazi, Altıeylül, Dinkçiler ve Gazi Osman Paşa mahalleleri izlemektedir. Bu mahalleler daha çok orta gelir gruplarının ikamet ettiği mahallelerdir. Özellikle Balıkesir Üniversitesi’nin en eski kurumlarından biri olan Necatibey Eğitim Fakültesi’nin Sütlüce Mahallesi, Kasaplar Mahallesi ve Dinkçiler Mahallesi kesişme noktasında olması, bu mahallelerde ikamet edenlerin yıllar içinde üniversiteyi içselleştirmesinde etkili olduğu ileri sürülebilir. Diğer taraftan bu mahallelerde yaşayanlar üniversite öğrencilerinden daha fazla bireysel fayda sağlamaktadırlar. Bu durumun da olumlu algılamayı etkilediği düşünülmektedir.

Tablo 18. Mahalle Farklılığına İlişkin Tekyönlü Anova Analizi

		Kareler Toplamı			df	Anlam Karesi		F		Sig.
	Gruplar arası	10.291			28	367,542		1,580		0,034
	Grup içi	77.688			334	232,599
	Toplam	87.979			362
Post Hoc Testi/Homogenlik (Duncan)
MAHALLE			N	Alpha = .05
				1			2		3
2. Gündoğan			10	118,7000
Çay (kayabey)			7	119,8571			119,8571
Hasanbasriçantay			10	121,8000			121,8000		121,8000
Toygar			22	123,0455			123,0455		123,0455
Haciilbey			9	124,4444			124,4444		124,4444
Aygören			2	124,5000			124,5000		124,5000
Maltepe			12	125,0000			125,0000		125,0000
Yenimah(Toki)			5	125,4000			125,4000		125,4000
Adnan Menderes			15	126,5333			126,5333		126,5333
Plevne			23	127,3913			127,3913		127,3913
Vicdaniye			4	127,5000			127,5000		127,5000
Ege			5	128,2000			128,2000		128,2000
Diğer			17	128,8824			128,8824		128,8824
Kuvayı Milliye			10	128,9000			128,9000		128,9000
Atatürk			15	129,0667			129,0667		129,0667
Bahcelievler			49	129,1429			129,1429		129,1429
Gümüşçesme			18	129,5556			129,5556		129,5556
1. Sakarya			10	129,6000			129,6000		129,6000
Merkez köyler			8	129,7500			129,7500		129,7500
Pasaalanı			12	129,9167			129,9167		129,9167
Ali Hikmet Paşa			8	130,3750			130,3750		130,3750
2.Sakarya			17	130,6471			130,6471		130,6471
1.Gündoğan			12	132,2500			132,2500		132,2500
Kasaplar			7	134,7143			134,7143		134,7143
Gazi Osman Paşa			23	136,3913			136,3913		136,3913
Dinkciler			8				137,1250		137,1250
Altıeylül			10				137,7000		137,7000
1.Oruçgazi			7						139,7143
Sütlüce			8						148,2500
Sig.				0,059			0,057		0,056

Üniversiteye bakış açısının en az olumlu olduğu mahalleler ise, sırayla 2. Gündoğan Mahallesi, Çay Mahallesi, Hasanbasri Çantay Mahallesi, Toygar ve Hacıilbey Mahalleleridir. Bu mahalleler üniversite öğrencilerinin fazla ikamet etmediği alt gelir grupları ile orta gelir gruplarının ikamet ettiği mahallelerdir. Balıkesir merkezde üst gelir gruplarının yaşadığı Atatürk, Bahçelievler, Adnan Menderes, Paşaalanı ve Plevne mahallelerinde ikamet edenler arasında ise, üniversiteye yönelik algılamanın olumluluk derecesi orta düzeydedir.

Bu son bulgular doğrultusunda, ikamet edilen mahalleye göre yerel halkın üniversiteye bakış açısının farklılaştığını öngören H5 hipotezi kabul edilmiştir.

Tablo 17: Hipotez Testi Sonuçları

Hipotez No	Hipotezler	Kabul Durumu
H₁	Cinsiyet farkı yerel halkın üniversiteye bakışını değiştirmektedir.	Evet
H₂	Medeni duruma göre yerel halkın üniversite ve üniversite öğrencilerine bakışı değişmektedir.	Evet
H₃	Meslek farklılığına göre yerel halkın üniversite ve üniversite öğrencilerine bakışı değiştirmektedir.	Evet
H₄	Gelir düzeyi farklılığı yerel halkın üniversite ve üniversite öğrencilerine bakış açısını değiştirmektedir.	Hayır
H₅	Bireylerin oturduğu mahalleye göre yerel halkın üniversite ve üniversite öğrencilerine bakışı değişmektedir.	Evet

6. Sonuç

Araştırmada, yerel halk arasında yaş farkına bağlı olarak üniversiteye bakış açısında herhangi bir farklılık olmadığı ortaya çıkmıştır. Cinsiyete bağlı olarak ise, yerel halkın üniversiteye bakış açısında farklılık bulunmaktadır. Erkekler kadınlara kıyasla üniversite ve üniversite öğrencilerine daha olumlu bakmaktadır. Elde edilen bulgulara göre, üniversiteye bakışı açısı en olumlu olan grup evlilerdir. Evlileri bekârlar izlemektedir. Dullar ise, üniversiteye bakış açısı en negatif olan gruptur.

Eğitim düzeyine bağlı olarak yerel halkın üniversite ve üniversite öğrencilerine bakış açısında farklılık bulunmamaktadır.

Mesleğe bağlı olarak da yerel halkın üniversite hakkındaki değerlendirmeleri değişmektedir. Üstelik elde edilen araştırma bulgularına göre, yerel halkın üniversiteye bakış açısındaki farklılık en fazla mesleğe bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bu meslek grupları arasında üniversiteye bakış açısı en olumlu olan grup çiftçi ve hayvancılardır. Bu meslek grubunu memurlar, esnaf-sanatkarlar, emekliler, serbest meslek sahipleri, işçiler, öğrenciler, tüccarlar ve evhanımları izlemektedir. Araştırmada, lise ve farklı üniversite öğrencilerinden oluşan öğrenci grubunun sonlarda olması oldukça düşündürücüdür. Bu durum, yerel halkın üniversite memnuniyetinin öğrencilere kıyasla daha yüksek olduğu biçiminde yorumlanabilir.

Araştırmada gelir düzeyine bağlı olarak yerel halkın üniversiteye bakış açısındaki farklılığın yeterince derin olmadığı ortaya çıkmıştır. Diğer bir deyişle, gelire bağlı görüş farklılıkları olmakla beraber, bu farklılıklar yeterince derin değildir. Bireylerin oturduğu mahalleye göre ise, üniversiteye bakış açısı değişmektedir. Özellikle öğrencilerinden daha fazla bireysel fayda sağlayan mahallelerde ikamet edenler ile üniversite çalışanları ve üniversite öğrencileri ile daha fazla iletişim halinde bulunulan mahallelerde yaşayanlar, üniversiteyi daha olumlu algılamaktadır. Bu nedenle, bir üniversitenin yerel halk ile bütünleşmesi oldukça önemlidir. Ancak, bu bütünleşme zaman alan bir süreçtir.

Bir üniversitenin yerel halk tarafından benimsenmesinde bireysel fayda ve halkla güçlü iletişim daha etkili olmaktadır. Yazındaki genel yargıların aksine, pozitif algılamada, gelir ve eğitim düzeyinden çok üniversite çalışanlarının ve öğrencilerin topluma sağladığı fayda daha önceliklidir. Bireylerin eğitim ve gelir düzeyi ne olursa olsun, bireysel fayda sağlamadıkları sürece, üniversiteye yönelik yüksek düzeyde pozitif algılama gerçekleşmemektedir.

Araştırmamızda elde edilen bulgular, ileride yapılacak alan araştırmalarına yön gösterici niteliktedir. Özellikle eğitim ve gelir düzeyinin yüksekliğine bağlı olarak, üniversite ve üniversite öğrencilerinin neden yeterince olumlu algılanmadığı araştırılması gereken önemli bir konudur. Bu konuda farklı araştırmalarda farklı bulgular elde edilmesi normal karşılanmalıdır. Bu nedenle, yerel halk arasında eğitim ve gelir düzeyine göre üniversite öğrencilerine yönelik algı farklılığının davranış bilimleri ve sosyal-psikoloji modelleriyle açıklanması daha doğru olacaktır.

KAYNAKÇA

Akçakanat, T., Çarıkçı, İ. ve Dulupçu, M.A., (2010), “Üniversite öğrencilerinin bulundukları il merkezine ekonomik katkıları ve harcama eğilimleri: Isparta 2003-2009 yılları örneği”, SDÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 165-178.

Aydın, İ., Çelik, Y. ve Uğurluoğlu, Ö., (2011), “Sağlık Personeli Çalışma Yaşam Kalitesi Ölçeği: Geliştirilmesi, Geçerliliği ve Güvenilirliği”, Toplum ve Sosyal Hizmet, 22 (2), 79-100.

Balıkesir Üniversitesi, (2011), Balıkesir Üniversitesi 2011 Yılı Faaliyet Raporu, s.1-154, http://strateji.balikesir.edu.tr/faaliyet.pdf , Erişim: 01.11.2012.

Bayraktar, N., (2012), “Kent kültürüne ilişkin kamuoyu oluşturulmasında üniversitelerin rolü”, Atatürk Üniversitesi İletişim Dergisi, 3(3), 155-170.

Beerkens, Eric, (2008), “University policies for the knowledge society: global standardization, local reinvention”, Perspectives on Global Development and Technology, 7, 15-36.

Çatalbaş, Nazım, (2007), “Üniversite-yerel ekonomi ilişkisinde kutuplaşma teorisi iyi bir model olabilir mi?”, Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi, Yerel Ekonomiler Özel Sayısı, 90-101.

Davidovitch, N. ve Leslem, E., (2011), “Israeli Academe’s social role in the post-modern era: a case study of the open university’s Russia Project”, Asian Social Science, 7 (9), 86-93.

Delanty, G., (2001), “The university in the knowledge society”, Organization Overviews, 8(2), 149-153.

Demirkıran, Ö., Eser, H. B. Ve Keklik, B., (2011), “Demokrasinin tabana yayılması, yönetimde şeffaflık ve hesap verebilirlik bağlamında bilgi edinme kanunu”, Akdeniz Üniversitesi Uluslar arası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 3(2), 169-192.

Doldelinger, Germain, (2005), “Avrupa Yükseköğretim Alanının Mevcut Durumu”, YÖK Uluslar arası Yükseköğretim Konferansı, Yüksek Öğretim Kurulu Yayını (2007):Ankara, 15-20.

DPT Müsteşarlığı, 9. Kalkınma Planı Yüksek Öğretim Özel İhtisas Komisyonu Raporu, http://plan9.dpt.gov.tr/oik51_yuksekogretim/51egitimy.pdf Erişim: 29.10.2012.

Erdem, A.R. ve Tanrıöğen, A., (2002), “Üniversitenin başarısında önemli bir anahtar; üniversite vizyonu: Pamukkale Üniversitesi örneği”, Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9, 194-203.

Ergün, E. (2003), İşletmelerdeki Kültürel Özelliklerin Örgüt Performansına Etkisi Üzerine Bir Uygulama, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Gebze İleri teknoloji Enstitüsü:Gebze.

Erol, Abdullah; Yergin, Haluk ve Mercan, Mehmet, (2012), “Üniversite öğrencilerinin üniversite tercihlerinin belirleyicileri: Hakkari örneği”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(2), 1-10.

Görkemli, H. Nur, (2009), “Selçuk üniversitesi”nin Konya kent ekonomisine etkileri”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 169-186.

Gültekin, N., Çelik, A. ve Nas, Z., (2008), “Üniversitelerin kuruldukları kente katkıları”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(24), 264-269.

Hamşıoğlu, A.B.,(2011), “Pazar Yönlülük, Kalite Yönlülük ve İşletme Perfomansı İlişkisi: İlaç Sektöründe Yapılan Bir Çalışma”, Ege Akademik Bakış, 11 (1), 91-101.

Kalaycı, Ş. (2006), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 2.Baskı, Asil Yayın Dağıtım Ltd.:Ankara.

Leuven Bildirgesi, (2009), Bologna Süreci-2020: yeni on yılda Avrupa yükseköğretim alanı, http://bologna.yok.gov.tr/?page=yazi&i=85, Erişim:01.11.212.

Lippencott, W.T., (1974), “The university: stumbling bellwether”, Editorially Speaking, 51 (12), 763.

Özdem, G. ve Sarı, E., (2008), “Yükseköğretime yeni bakış açılarıyla birlikte yeni kurulan üniversitelerden beklenen işlevler: Giresun Üniversitesi örneği”, Üniversite ve Toplum: Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, 8 (1), www.universite-toplum.org/text. erişim tarihi:12.06.2012.

Öztürk, S., Torun, İ. Ve Özkök, Y., (2011), “Anadolu’da kurulan üniversitelerin illerin sosyo-ekonomik yapılarına katkıları”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 145-158.

Özutku, H. ve Çetinkaya, M. (2012), “Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi ve Firma Performansı Arasındaki İlişkide İçsel ve Dışsal Uyumun Moderatör Etkisi: Türk Otomotiv Sektöründe Bir Alan Araştırması”, Ege Akademik Bakış, Temmuz, 12 (3), 351-367.

SHI, Peize ve YAO, Qing, (2011), “University soft power: meaning and strategy of construction from the perspective of harmony culture”, International Business and Management, 3 (2), 92-98

Tavşancıl, E. (2010), Tutumların Ölçülmesi ve SPPS İle Veri Analizi, (4. Baskı), Nobel Yayın Dağıtım:Ankara.

Tjeldvoll, A., (2010), “The service university”, Managing Global Transitions, 8 (4), 423-447.

Torun, İ., Öztürk, S. Ve Gelibolu, L., (2009), “Yöre halkının üniversiteye bakışı ve beklentileri: Kars Kafkas Üniversitesi örneği”, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 112-130.

Vikipedi, Özgür Ansiklopedi, (2012), Balıkesir, http://tr.wikipedia.org/wiki/Bal%C4%B1kesir, Erişim tarihi: 01.11.2012.

Watts, T., Mcnair, C.J. and Baard, V., (2010), “From ınception to ınertia-an ınstitutional perspective of a public accountability measure”, Australasian Accounting Business and Finance, 4 (1), 6-28.

Winowiecki, L., Smukler, S., Shirley, K., Remans, R., Peltier, G., Lothes, E., King, E., Comita, L., Baptista, S. & Alkema, L., (2011), “Tools for enhancing Interdisciplinary communication”, Sustainability: Science, Practice, & Policy, 7 (1), 74-80.

Yelkikalan, Nazan; Akatay, Ayten; Yıldırım, H. Mehmet; Karadeniz, Yasin; Köse, Can; Koncagül, Öznur ve Özer, Eray, (2010), “Dünya ve Türkiye üniversitelerinde girişimcilik eğitimi: karşılaştırmalı bir analiz”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(19), 51-59.

Yılmaz, M. Kemal ve Kaynak, Selahattin, (2011), “Sosyo-ekonomik dönüşüm sürecinde üniversitelerin rolü ve yöre halkının üniversiteden beklentileri ile ilgili bir uygulama”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(4), 55-73.

YÖK, (2007), Türkiye’nin Yükseköğretim Stratejisi, http://www.yok.gov.tr/content/view/557/238/ Erişim:20.10.2012.