DOSYA
 

önceki

yazdır

 

 

ANKARA TİCARET ODASI - FİRE VE ZAYİAT ORANLARI (1992 YILI)

İÇİNDEKİLER

01- KURUYEMİŞ FİRESİ 
02- KAHVE FİRESİ 
03- MUHTELİF GIDA MADDELERİNİN FİRESİ 
04- SÜT VE SÜT MAMÜLLERİ FİRESİ  
05- FERMANTASYON MAMÜLLERİ FİRESİ  
06- BAHARAT FİRESİ  
07- UNLU MAMÜLLER FİRESİ  
08- ŞEKERLİ MAMÜLLER FİRESİ  
09- BAKLİYAT FİRESİ  
10- MEŞRUBAT FİRESİ  
11- MEMBA SULARI FİRESİ  
12- SU ÜRÜNLERİ FİRESİ  
13- ET MAMÜLLERİ FİRESİ 
14- ET VE KEMİK PERAKENDE SATIŞ FİRESİ  
15- YAŞ MEYVE VE YAŞ SEBZENİN PERAKENDE SATIŞ FİRESİ  
16- LİKİT GIDA MADDELERİ FİRESİ  
17- ÇİMENTO FİRESİ 
18- AKARYAKIT FİRESİ  
19- ODUNVE ODUN KÖMÜRÜ FİRESİ  
20- KUMAŞ VE MANİFATURA TOPTAN VE PERAKENDE SATIŞ FİRESİ  
21- MEFRUŞATA AİT KUMAŞ FİRESİ  
22- BİLUMUM CAM VE PORSELEN ZÜCCACİYE EŞYANIN TOPTAN VE PERAKENDE SATIŞ ZİYANI 
23- CAM İŞLERİNDE ZAYİAT  
24- TIBBİ VE LABORATUAR SARF MALZEMELERİNDE FİRE VE ZAYİAT NİSBETLERİ  
25- ECZANE VE LABORATUARLARDA KULLANILAN İLAÇ VE SERUM FİRESİ  
26- İNŞAAT MALZEMELERİ FİRESİ  
27- KARO SİMAN VE KARO MOZAİKİN İMALAT FİRESİ  
28- ÇİÇEK FİRESİ  
29- PAMUK YORGAN FİRESİ  
30- BASKI İŞLERİ FİRESİ  
31- AMBALAJ KAĞIDI BASKISI VE MUMLU KAĞIT İMALAT FİRESİ  
32- TEMİZLİK MALZEMESİ FİRESİ  
33- ALTIN VE GÜMÜŞ FİRESİ  
34- GÖZLÜK CAMLARI ZAYİATI  

 

 

FİRE VE ZAİYAT ORANLARI

            1-KURUYEMİŞ FİRESİ 
 

  İmalat Toptan  Perakende
Kuruyemiş % 10 % 1 % 3 (açık ve paket olarak)
            2-KAHVE FİRESİ 
 
(Çekirdekten kavurma) İmalat Toptan  Perakende
Kahve % 18 % 1 % 3)
            3-MUHTELİF GIDA MADDELERİNİN FİRESİ 
 
Maddenin Adı  İmalat Toptan Parekende
Bal (petek ve süzme) %4 %2 %4
Bamya (kuru) %4 %4 %4
İrmik _ %2 %3
Kakao _ %2 %3
Kavurma %5 %2 %3
Keten tohumu - %3 %5
Nişasta - %1 %3
Pirinç Unu %6 %2 %3
Salça - %1 %2
Kuş Yemi - %3 %5
Jelatin - %1 %4
            4-SÜT VE SÜT MAMÜLLERİ FİRESİ 
 
Maddenin Adı  İmalat Toptan Parekende
Deri Tulum peyniri %15 %5 %10
Bidon tulum peyniri %12 %2 %10
Eski kaşar %3 %5 %7
Taze kaşar %3 %2 %5
Vakumlu Kaşar peyniri %3 %1 %2
Dil peyniri %3 %1 %2
Çerkez peyniri %3 %1 %2
Beyaz peynir %5 %2 %8
Süt  %5 %3 %5
Krema %5 %2 %3
Tereyağ %5 %2 %3
Yoğurt %12 %3 %6
       
                Vakumlu yogurtlarda imalat firesi %40-%45' dir. 

            5-FERMANTASYON MAMÜLLERİ FİRESİ 
 

Maddenin Adı  İmalat Toptan Parekende
Yeşil zeytin  - %1 %1-7
Sofralık zeytin - %1 %1-7
Turşu  %10 %2 %7
Tuz  %20 %2 %4
Sirke  %2 %1 %2
Konserve %2 %1 %2
            6-BAHARAT FİRESİ 
 
Maddenin Adı  İmalat Toptan Parekende
Karabiber  %4 - %2 %3
Kimyon %5 %2 %3
Tarçın  %5 %2 %3
Susam - %2 %3
Çam fıstığı  - %2 %3
Sahlep - %2 %3
Karbonat  - %2 %3
Karanfil - %2 %3
Limon tuzu  - %2 %3
Rende hindistan cevizi - %2 %3
Kus üzümü  - %2 %3
Mahlep %5 %2 %3
Kekik %3 %2 %3
Çörek otu - %2 %3
Havlucan  - %2 %3
Anason - %2 %3
Adaçayı - %2 %3
Buhar - %2 %3
Yenibahar %3 %2 %3
Ihlamur - %2 %3
Toz kırmızı biber - %2 %3
Toz tatlı biber - %2 %3
Pul biber-yaprak biber - %2 %3
       
            Baharat paketlemelerinde %3 imalat firesi ilave edilir. 

            7- UNLU MAMÜLLER FİRESİ 
 

Maddenin Adı  İmalat Toptan Parekende
Bisküvi  %5  %2 %4
Yassı ve tel kadayıf %6 %8 %10
Yufka %6 %8 %10
Ekmek kadayıfı %6 %8 %10
Güllaç %6 %8 %10
Kemalpaşa tatlısı  %8 %4 %8
Şekerpare %8 %4 %8
Şambaba  %8 %2 %4
Makarna (paket makarna) - %2 %2
Makarna (dökme makarna)  - %1 %3
Un - %2 %4
            Ekmek : Fırından çıkıncaya kadar geçen sürede %3, piştikten 6 saat sonra tartılması halinde ise % 3 olmak üzere toplam %6 fire verir. 

            8- ŞEKERLİ MAMÜLLER FİRESİ 
 

Maddenin Adı  İmalat Toptan Parekende
Tahin helvası %3  %5 %2
Lokum - %5 -
Marmelat - %2 %1
Pekmez - %4 %2
Şeker ( kaba ve pudra)  %4 %3 %1
Kristal toz ve kesme şeker - %2 %1
Tahin %2 %3 %2
Akide şekeri, lolipop v.b. %4 %3 %1
Reçel: İmalat ve ambalajlamada) %1 %4 %1
            9-BAKLİYAT FİRESİ 
 
Maddenin Adı  Toptan  Parekende 
Barbunya %1  %3
Bulgur %1 %3
Fasulye %1 %3
Mercimek %1 %3
K. mercimek %1 %3
Börülce %1 %3
Y. mercimek %1 %3
Nohut %1 %3
Pirinç %2 %3
     
            Bakliyat paketlemelerinde % 2 imalat firesi %1 boş çuval darası ilave edilir. 

            10- MEŞRUBAT FİRESİ 

            A) Gazlı ve Gazsız Tüm Depozitolu Meşrubatlar : 
 

  Fabrika  Başbayii  Perakende
Dolu firesi (iç+dış %2 %3 %2
Boş kap firesi %1 %3 %1
            Fabrikanın Ankara Belediyesi hudutları dışında olması halinde, başbayii firesine şehirlerarası nakliye sırasında, ve dolu şişeler için ayrı ayri % 1 ilave edilmesi normal kabul edilir.  

            Bu gruba meyve suları, gazoz, kola, meyvalı gazozlar, tabii ve yapay sodalar, bira ve şarap ile cam şişeye giren diğer meşrubat ve içecekler dahildir.  

            B) GAZLI VE GAZSIZ DEPOZİTOSUZ MEŞRUBATLAR: 
 

Fabrika Başbayii  Perakende 
%2 %3 %1
            Bu gruba cam, pet, tetra-pak (karton kutu), teneke ambalajlarda satılan ve ambalajı iade alınmayan gazlı ve gazsız meşrubat dahildir. 

            11- MEMBA SULARI FİRESİ 
 

  İmalat  Toptan Perakende 
Damacana  %1 %0.5 %1
Cam şişe ( 20-30-50) Cl. %1 %3 %1
Plastik ambalaj %1 %3 %1
  

            12-SU ÜRÜNLERİ FİRESİ 

            1-Canlı olarak satışa arzedilen balıklarda %8  

            2-Olduğu gibi birkaç gün buzhanede muhafaza edilip ihraç edilen balıklarda %2.5 

            3-Dondurulmuş balıklarda %3. 

            4-İçleri temizlenmiş kafaları koparılmış balıklarda %40  

            5-Balıklarda şehirlerarası nakliye dolayısıyla % 20. 

            6-Kerevit ( ölü olarak) %10 

            7-Tatlı su kerevit imalat safhasında %10. 

            8-300/800 km. mesaafeden nakil dolayısıyla kerevit % 20  

            9- Karadis taze ve donmuş olarak % 10 nispetinde fire ve zayiat verir. 
 

              13-ET MAMÜLLERİ FİRESİ 
 
  İmalat Toptan Perakende 
Salam  %5 %3 %5
Sosis %5 %3 %5
Sucuk  %10 %5 %10
Jöle işkembe  %15 - %10
Dil  %15 - %10
Pastırma %8 %4 %8
            14-ET VE KEMİK PERAKENDE SATIŞ FİRESİ 

            Kesimlik hayvanın; yaş, cinsiyet, besi durumu ve kesim sonrası diğer özelliklerle (etin fiziki ve şimik bünyesine, beklemekten mütevellit kuruma nedeniyle) ilişki olarak perakende satışlarda et %3, kemik %22 nispetinde fire verir. 

            15-YAŞ MEYVE VE YAŞ SEBZENİN PERAKENDE SATIŞ FİRESİ 

            Yaş meyve ve yaş sebzelerin cinslerine göre ayrı ayrı fire tespiti mümkün değildir. Ancak, yaş meyve ve yaş sebze, perakende satışlarında %10 nispetinde fire verir. 

            16-LİKİT GIDA MADDELERİ FİRESİ 

            Zeytinyağı, çiçekyağı ve diğer sıvı yağlar, 
 

  Toptan  Perakende 
Plastik ve cam ambalajlarda %3 %2
Küçük teneke ambalajlarda  %1.5 %2
Büyük teenke ambalajlarda fire verir. %1 %2
            17-ÇİMENTO FİRESİ 

            a-Depo firesi: Depolanmış çimento için fire nispeti; çimentonun depoda kaldığı müddet ve mevsime göre değişmesi tabii olmakla beraber, bunun tefrikine imkan görülmeyeceği cihetle genel olarak %1, 

            b- Nakliye firesi: Kağıt torbalı çimentolarda kat miktarı, doğrudan doğruya fabrikada yapılan tahmilatla, ithal malında vaki olan tahmil-tahliye tekerrürleri gibi faktörlerin fire üzerinde etkili bulunacağı gözönünde tutularak: 

            -Yerli malı çimentolarda %2.5 

            -İthal malı çimentolarda %3 fire verir. 

            Nakdi müteakip doğrudan doğruya müşteriye teslim edilmeyerek depoya konulan ve bilahare satılan çimentolar için nakil ve depo firelerinin ayrı ayrı hesaplanması gerekir. 

            18-AKARYAKIT FİRESİ 

            Hava şartları nakiller, depolama vesair sebepler de nazara alınarak , benzin %0,10, gaz ve motorin %0.8, gaz yağı toptan satışında %1 parakende satışında %2 fire verir. 

            19-ODUNVE ODUN KÖMÜRÜ FİRESİ 

            Orman işletmelerinin satış depolarından satın alınarak, Ankarada’ki depolara kadar getirilen odunların,nakliye, istif , takoz haline getirme ve bekleme süresi gibi merhaleler dikkate alınarak muhtelif odunlar %15-20 nisbetinde, 

            Odun kömürü %4-5 nisbetinde fire ve zaiyat verir. 

            20-KUMAŞ VE MANİFATURA TOPTAN VE PERAKENDE SATIŞ FİRESİ 

            1-Toptan satışlarda, kumaşın dinlendirilmeden fabrika ve imalatçıdan toptancıya intikali, depo, renk, leke ve standart ölçüde imal edilmesi sebebiyle %2.5, 

            2-Perakende satışlarda, küçük parçalara bölünmek suretiyle müşteriye satılması sonucu makas kayması, leke, defo, renk tutmaması gibi nedenlerden %2.5 nisbetinde fire verir. 

            21-MEFRUŞATA AİT KUMAŞ FİRESİ  

            Perdelik kumaş, tül ve sair kumaşlar; fabrikalarda dinlendirilmeden toptancı ve perakendeciye intikali, defo, renk tutmaması ve standartların yapılmamış olması, satış sırasında kesim nedeniyle %3 nisbetinde fire ödenir. 

            22-BİLUMUM CAM VE PORSELEN ZÜCCACİYE EŞYANIN TOPTAN VE PERAKENDE SATIŞ ZİYANI 

            Bilumum cam ve porselen züccaciye eşyası; fabrika ve depodan nakil, tahmil, tahliye, ambalaj ve teşhiri sırasında toptan satışlarda %8, perakende satışlarda %8 nisbetinde zaiyat verir. 

            23-CAM İŞLERİNDE ZAYİAT  

            Cam; Ankara’daki toptancıların Ankara dışındaki herhangi bir kaynaktan camı teslim alarak taşıma, depoya indirme, depoda tasnif, muhafaza ve perakendecinin arabasına yükleme için geçen sürede %8 perakendecinin camı mağazasına taşıma, indirme ve muhafaza ile müşterinin isteğine uygun şekilde kesme ve takılması için geçen sürede %12 zaiyat verir. 

            24-TIBBİ VE LABORATUAR SARF MALZEMELERİNDE FİRE VE ZAYİAT NİSBETLERİ 

            Kimyasal malzemeler ambalajların değişmesi, etiketlerin okunmaz duruma gelmesi, miadlarının dolması, bekletilme ve yeni mamullerin ortaya çıkması nedeniyle %6, cam eşyalarda kırılma nedeniyle %10, cihazlarda %5, tıbbi sarf malzemelerinde %10 fire verir. 

            25-ECZANE VE LABORATUARLARDA KULLANILAN İLAÇ VE SERUM FİRESİ 

            Eczanelerde ve laboratuarlarda satılan ilaç, serum, aşı ve biyolojik maddeler; depolama, kırılma ve miadlarının dolması nedeniyle %6 oranında zaiyat verir. 

            Münhasıran eczane ve ecza depolarında, prodıut chimigue ve ıtriyatın açık ve ölçü ile satışlarında eczanelerin perakendeci olduklarıda nazara alınarak : 

            Eczanelerde                                            : %3 

            Ecza ve ıtriyat depolarında nisbetinde : %1 

            fire verir. 

            26-İNŞAAT MALZEMELERİ FİRESİ 
 

1- Adi inşaat tuğlası % 5
2- Kiremit % 5
3- Beton bağlama teli % 1
4- Dikenli tel % 1
5- Musluk ve benzerleri % 2
6- Çinko levha % 1
7- Çivi % 1
8- Duralit % 3
9- Siyah ve galvanizli saç % 1
10- Ateş tuğlası % 1
11- Lavabo-hela taşı ve benzerleri % 1
12- Kireç % 7
13- Büz % 4
14- Biriket % 4
15- Asfalt (bitüm) % 1
16- Yuvarlak imşaat demiri, saç ve profil % 1
17- Alçı % 4
18- Oluklu çimentolu elyaflı levhalar % 3
19- Fayans % 1.5
20- Seramik % 1.5
21- Vitrifiye sıhhi tesisat malzemesi % 2.5
22- PVC boru % 1.5
23- Boru ekleme parçaları % 1
24- Su ve kalorifer borusu % 0.5
25- Hertürlü sarı ve kromajlı armatürler ve tes. malz. % 1
26- Kurşun boru % 2
27- Küvet % 2
28- Cam yünü % 2
29- Isı yalıtım malzemeleri % 1
30- Banyo ve mutfak aks. (aynalar,klozet kapakları, etejer, dolap, sabunluk, kağıtlık) % 5
31- Her nev’i radyatör vesair sıhhi kalorifer tes. malz. % 1
32- Marley % 4 (m)
33- Keten ve katranlı salmastra % 5
  

            27-KARO SİMAN VE KARO MOZAİKİN İMALAT FİRESİ 

            İmalatçının malı hazır hale getirdiği noktaya kadar olan imalat safhalarında karo siman ve karo mozaik % 8, sun’i mermer % 8 nisbetinde imalat firesi verir. 

            28-ÇİÇEK FİRESİ 

            Çiçekler; 

            a) Üretim alanlarından Ankara’ya yapılan nakliye, tahmil ve tahliye esnasında % 4, 

            b) Ankara’ya gelen çiçeklerin borsa salonuna taşınması ve satışa hazırlanması esnasında % 6, 

            c) Satıcıların borsadan aldıkları çiçeklerin dükkanlarına nakliyesi esnasında % 7, 

            d) Dükkanda günlük bakım ve satışa çıkarılması hazırlıklarında % 8, 

            olmak üzere toplam olarak; üreticiden perakende satıcıda satılmayıp imha edilme safhası dahil % 25 fire verir. 

            29-PAMUK YORGAN FİRESİ 

            Yorgun imalinde kullanılan kumaş % 2.5; pamuk % 5 fire verir. 

            30-BASKI İŞLERİ FİRESİ 
 

Tipo baskı ( tek renk baskıda  %5 
Ofset baskı ( tek renk baskıda  %5
baskıda ( çok renk baskıda )  %12
Tipo baskı ( her renk için)  %3.fire verir.
            31-AMBALAJ KAĞIDI BASKISI VE MUMLU KAĞIT İMALAT FİRESİ 

            Ambalaj kağıdı baskısı ve mumlu kağıt %3-5 nispetinde imalat firesi verir. 

            32-TEMİZLİK MALZEMESİ FİRESİ 
 

  Toptan  Perakende 
Arap sabunu  %5 %5
Soda %5 %5
Toz detarjan  %3 %3
Likit detarjan  %3 %3
Detarjanın ambalajlı satımında %1 %2
            33-ALTIN VE GÜMÜŞ FİRESİ 

            1) Altın ve gümüş, cila yapılması sonucunda ( en iki ayda bir defa) 1 kğ. da 2-4 gr. zaiyat verir. 

            2) Yeniden yapılmak üzere atölyeye verilen altın ve gümüş ,eritme ve parlatma işlemleri sırasında 1 kg da 3-5 gr. fire verir. 

            3) Kuyumcuda bulunan altın ve gümüşün yıkanması ve tamir edilmesi işlemleri sırasında (ayda bir defa) kulp, taş, vida v.s. 1 kg da 1-2 gr. zaiyat verir. 

            34-GÖZLÜK CAMLARI ZAYİATI 

            A-İthalat devresi: 

            Her türlü nakliye ,depolama ve satış sırasında toptan zayiatı % 2 dir. 

            B-Toptancı sıfatı ile satışlarda : 

            Her türlü nakliye,depolama ve satış sırasında toptan zayiatı % 3 dür. 

            C-Perakendeci(gözlükçü) satışlarında zaiyat nisbeti: 

            a) Nakliyeden doğan zayiat nisbeti % 2 

            b) Stoklamadan doğan zaayiat nisbeti % 2 

            c) Fiziki hatalardan doğan zayiat nisbeti % 4 

            d)Her türlü imalattan doğan zayiat nisbeti % 25 

            olmak üzere, perakendeci zayiat nisbeti % 33’dür. 
   

TEAMÜL KARARLARI

            1- KULLANILMIŞ OTOMİL SATIŞLARINDA KOMİSYON 

            Oda meclisinin 14.9.1956 tarih ve 4 sayılı toplantısında kabul edilmiştir. 

            Aracı ile alıcı ve satıcı özel bir anlaşma olmadığı takdirde: 

            Kullanılmış otomobil satışlarında taraflardan (yani alıcı ve satıcının herbirinden) %2 nisbetinde komisyon alınır. 

            2-OTELCİLER İLE MÜŞTERİLER ARASINDAKİ MÜNASEBETLERİN TANZİMİ 

            Oda Meclisinin 23.11.1967 tarih ve 14 sayılı toplantısında kabul edilmiştir. 

            a) Otellerden yer ayırtan müşteri, yatmasa ve yatmayacağını sonradan bildirse dahi bir gecelik otel ücretini ödemeye mecburdur. Ancak rezervasyonunu 24 saat önce iptal ettiren müşteriden ücret alınmaz. 

            b) Otellerde günlük pozisyon sabah saat 6.00’da yapılır. Sabah (6)’dan önce gelen müşteriden (13)’e kadar bir gecelik ücret alınır. 

            c) Saat (12)’ye kadar oteli terkedeceğini resepsiyona bildirmeyen müşteriden gelecek gecenin ücreti alınır. 

            d) İki veya daha fazla yataklı odada yalnız yatmak isteyen müşteri, oda ücretinin tamamını öder. 

            e) Odalara yatak ilave edilirse ilave yatak için tek yatağa isabet eden fiyatın %50’si alınır. 

            f) 10 yaşından küçük çocuklara ayrıca yatak istenmezse ücret alınmaz. 10 yaşından büyük çocuklar için yatak ilavesi mecburidir. 

            3-GAYRİMENKUL ALIM-SATIMLARINDA KOMİSYON  

            Oda Meclisinin 25.9.1978 tarih ve 43 sayılı toplantısında kabul edilmiştir. 

            Gayrimenkul alım-satımlarında alınacak komisyon nisbeti taraflar arasında yapılacak anlaşmaya bağlıdır. Özel bir anlaşma olmadığı takdirde taraflardan %2’şer komisyon ücreti alınması teamüldür.